Yoga duruşları ve farkındalık

Vücut ağrılarını çoğumuz zaman zaman çekmişizdir. Özellikle gergin ofis yaşamı olanlar için sırt ve boyun ağrıları kronik hale gelir. Bu ağrıların en önemli nedeni sayılan yanlış duruş ve oturma biçimleri daha çocuklukta edinilen alışkanlıklara dayanır.

Bu ağrılar bazı durumlarda kişinin yaşam kalitesini oldukça düşürebilmekte, ağrı kesiciler ya da fizik tedavi yöntemleri ise çoğunlukla geçici çözümler sağlayabilmektedir. Bir takım egzersizler sayesinde vücudun belirli kasları güçlendirilerek duruş bozukluğu giderilmeye çalışılsa da birey kendi durumunun farkında olmadığı sürece sorun tamamen çözülememektedir.

Burada beden ağrılarının nedenlerinden ya da nasıl tedavi edileceğinden değil bedenin farkındalığından bahsedeceğiz. Orijinal Yoga Sistemi’ne göre farkındalık iyileşmenin ilk adımıdır. Kişi ancak farkında olduğu şeyleri düzeltebilir. Yanlış duruş alışkanlıklarının düzeltilebilmesi için, birey önce bedeninin sonra da yanlış duruşunun farkında olmalıdır.

Kendi bedeninin farkında olmayan bir kişiye istediğiniz kadar kambur duruyorsun, omuzların çökmüş, dik dur gibi uyarılarda bulunsanız da o kişi kendi duruşunun farkında değilse bir şeylerin düzelmesi neredeyse imkansızdır. Özellikle belirli bir yaştan sonra alışkanlıkların değiştirilmesi çok zordur.

Kişi bel, sırt, boyun ağrıları için uzmanlara gider, belirli tedaviler uygulanır, fakat kalıcı bir çözüm bulunamaz. Aslında bu ağrılar belirli bir hastalıktan değil tamamen kişinin farkındalıksız yaşamından kaynaklanmaktadır. Genel insanın, kendi bedeni, zihni, duyguları hakkında pek farkındalığı yoktur. Hayatı gelişine göre yaşar, hayatı üzerinde hiçbir kontrole sahip değildir.

Vücut ağrıları da insanın bu farkındalıksız yaşamının bir parçasıdır ve bu ağrılarla mücadele etmeye çalışır ama çoğunlukla bu ağrıların neden olduğunun, nereden kaynaklandığının, geçmesi için ne yapması gerektiğinin farkında değildir. Uzmanlara gider, tedavi görür, ağrıları bir süre geçer ama sonra yeniden başlar. Çünkü kişi vücudunu tanımaz, onu nasıl kullandığına ve nasıl kullanması gerektiğine kafa yormaz. Oysa bu farkındalık gelişmediği sürece her türlü tedavi eksik kalır.

Yoga Academy’e de bu şekilde kronik ağrılarla gelen çok sayıda öğrenci vardır. Bu kişilerin ağrıları birkaç ay gibi kısa bir sürede hafiflemekte veya geçmektedir. Aslında egzersiz olarak yapılan duruşlar Yoga duruşlarına çok benzer, ama Yoga duruşlarının etkisi egzersizlerden daha kalıcıdır. Peki, neden? Fark nedir?

Bunun cevabı çok basittir, farkındalıklı eylem. Yoga duruşlarına Sanskritçe Asana denmektedir ve anlamı ‘hoş duruş’tur. Asana yapılırken beden, zihin, nefes üçlüsü koordineli bir şekilde çalışır. Beden hareketi yapar ama bedeni zihin yönetir, kontrol eder, yönlendirir ve gözlemler. Zihin beden üzerindeki tüm bu işlemleri yaparken nefesi kullanır. Nefes, beden ve zihin arasında bir köprü vazifesi görür.

Yani bir Yoga duruşunun etkisi zihnin beden üzerindeki etkisine bağlıdır. Herhangi bir egzersiz çalışmasında beden hareketi mekanik bir şekilde yapar, zihin başka yerlerde dolaşır, nefes ise düzensizdir. Kişi bedenin hareketinin farkında bile değildir. Sadece bedende ağrı olduğunda dikkati o yöne çekilir, onun dışında zihin bedenle ilgilenmez.

Bu şekilde yapılan çalışmalarda birey yaptığı şeyin farkında değildir. Beden, zihin ve nefes birbirinden tamamen kopuktur. Orijinal Yoga Sistemi çalışmalarında ise beden, zihin ve nefes daima birbiri ile iletişim halinde olduğu için kişi bedeninin her hareketinin farkındadır ve nefesiyle bedeni ve zihni birbiri ile uyumlu hale getirir.

Asanaya giriş, asanada duruş ve asanadan çıkış önemli süreçlerdir, belirli bir düzen ve disiplin içinde yapılır. Özellikle duruşa giriş ve duruştan çıkış aşamaları aceleye getirilmez. Birey böylece her hareketinin, her kasının, ekleminin farkına varır. Vücudunun esnek veya sert, güçlü ya da güçsüz yönlerini fark eder.

Yoga duruşları bedeni daha esnek, daha güçlü, hafif, dayanıklı hale getirmesinin yanında zihni de sakinleştirir ve odaklı yapar. Genelde, insanların zihni dağınık ve gergindir. Dikkati bir yere toplamak çok zordur. Çünkü zihin normalde dışa dönük olma eğilimindedir ama asana yaparken beden hareketlerini yönettiği ve gözlemlediği için dışa değil içe dönük hale gelir.

Oysa diğer egzersizlerde beden hareketi yaparken zihin tamamen başıboş şekilde dolaşır. Fakat Yoga duruşunda zihin de işin içindedir ve dışarıda başıboş dolaşmak yerine dikkatini bedene ve nefese yöneltmek durumunda kalır.

Sürekli dışa dönük ve dağınık zihin gergindir. Çünkü zihin çok hızlı hareket edebilir ve bir düşünceden diğerine çok hızlı atlayabilir. Bu ise zihin için çok yorucudur ve zihnin gergin olmasına neden olur. Zihnin dinlenmesi için bir şeye bağlanıp bir süre o şey üzerinde kalarak gevşemesi gerekir. Yoga duruşları esnasında zihin bedene ve nefese bağlanır ve orada kalması sağlanır.

Böylece Yoga duruşu sadece bedeni sağlıklı yapmakla kalmaz zihni de dinlendirir ve toparlar. Zihin sakinleştikçe kendinin farkına varır. Kişi düşüncelerini ve düşüncelerinin niteliklerini gözlemlemeye başlar. Böylece zihin farkındalığı gelişir ve bilinçli olarak negatif düşünceler pozitife dönüştürülür.

Nefes de asana uygulamalarında çok dikkat edilen diğer bir unsurdur. Her duruşa nefes eşliğinde girilir, duruş esnasında düzenli nefes alınıp verilir ve duruştan nefes eşliğinde çıkılır. Bu şekilde birey hem nefes farkındalığını geliştirir – ki bu birçok solunum rahatsızlığının giderilmesi için önemlidir- hem de nefes sayesinde bir düzen ve disiplin sağlanır.

Duruş yaparken vücudu bol oksijenle beslemek önemlidir, bu şekilde daha fazla toksin bedenden atılır. Aynı zamanda nefes zihni sakinleştirir, böylece zihin daha kolay içe dönük ve odaklı hale gelir.

İyileşmek için farkında olmak gerekir. Farkındalıksız bir yaşam boştur, böyle bir kişi ne kendini iyileştirebilir ne de başkalarına bir fayda sağlayabilir.
Büyük Üstad Akif Manaf’ın dediği gibi “Farkındayım öyleyse varım.”

Burada Yoga duruşlarının diğer egzersizlerden farkını çok kısaca anlatmaya çalıştım. Bu yazıda kaynak olarak aldığım Büyük Üstad Akif Manaf’ın “Yoga: Asanalar- Vücut Çalıştırma Sanatı” isimli kitabından daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Şems Uzuneser
Yoga Academy Eğitmeni
 www.yogaacademy.com.tr
https://www.facebook.com/pages/Yoga-Academy/155455811146419
 

"Sitemizde köşe yazarı olarak yazı yazan tüm yazarlarımız yazdıkları yazı ve görüşlerden tamamıyla kendileri sorumludur. Köşe yazarlarının yazılarından dolayı İnternethaber Yayıncılık AŞ. (elmaelma.com) hiçbir şekilde yasal sorumluluk kabul etmemektedir."