Şeker yerine geçen doğal mucize: Stevia bitkisi

Tatlı yerken sağlığınızı korumak, aynı zamanda da form tutmak pek çok kişi için hoş bir hayal belki ama bu hayal artık gerçeğe dönüşüyor... Üstelik hayali gerçeğe dönüştürense belki de doğanın insanoğluna sunduğu en tatlı armağan; Stevia bitkisi…

Peki, Stevia nasıl bir bitki ki tatlı olmasına rağmen özüyle yapılan ürünler ne kilo aldırıyor ne de sağlığınızı tehdit ediyor? Pek çok kişinin aklında beliren bu sorunun yanıtını Türkiye’nin tanınmış Beslenme ve Diyet Uzmanı Dilara Koçak’a sorduk.

Tatlı yemek ancak kilo almamak… Üstelik sağlığı da riske atmamak… Kulağa mucize gibi gelen bu sözlerin kaynağı Stevia bitkisi olarak gösteriliyor. Bize biraz  Stevia bitkisini anlatır mısınız? 

Stevia bitkisi şekere doğal bir alternatiftir. Güney Amerika ve Paraguay yerlileri tarafından yüzyıllardır “tatlı yaprak” veya “bal yaprak” ismiyle zaten kullanılıyor. Stevia bitkisinin yapraklarını suya bıraktığınızda şekere göre 300 kat daha fazla tatlı olduğunu görürsünüz. Ama kalori içermez. Stevia bitkisi “0” kalorilidir. Yapılan araştırmalar, Stevia bitkisinin tatlandırıcı özelliğinin yanı sıra yapraklarında antioksidan özellik olduğunu da ortaya çıkardı. 

Stevia’nın şekere karşı doğal alternatif olduğunu söylediniz. Peki diyabet hastaları için de Stevia uygun bir tatlandırıcı mı?

Evet. Stevia yaprakları kan glikoz seviyesini değiştirmediği için diyabetli bireyler de rahatlıkla Stevia özünden yapılan tatlı ürünleri kullanabiliyor. Diyabetli bireylerde yapılan çalışmalarda mısır nişastasına göre yemek sonrasında kan glikoz seviyesinin zirve yapmasını Stevia bitkisi önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu sebeple de Stevia bitkisi özü, diyabetli bireylerin kan şekerini kontrol etmede güvenle kullanılabilmektedir. Stevia, 2013 yılı başında lansmanı yapılan “Canderel Green” adlı tatlandırıcının da özünü oluşturuyor. 

Peki tatlandırıcı deyince akla ilk çay, kahve gibi içecekler geliyor. Stevia ile üretilen tatlandırıcılarla mutfağa girip tatlılar da yapabilir miyiz?

Stevia bitkisi başta Amerika olmak üzere İngiltere, Fransa, Japonya gibi birçok dünya devi ülkede kullanılıyor. Stevia bitkisiyle ilgili yapılmış bitkisel araştırmalar yaklaşık 200’den fazla ve hepsi de Stevia’nın güvenilirliği konusunda hemfikirler. Stevia bitkisinin FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) onayı da var. Yine FDA tarafından yapılmış çalışmalarda da herhangi bir toksit etki veya sağlığa sakıncasının görülmediği bildirilmiş durumda.

Stevia bitkisi yüzde 100 doğal bitkinin özlerinden elde ediliyor ve kalori içermiyor. Şekerin kullanıldığı her alanda bitki özü tatlandırıcı olarak kullanılma özelliğine sahip. Sıcak ve soğuk içeceklerde, pastalarda, keklerde veya pişirilebilen tatlılarda da yine şekere doğal bir alternatiftir. Araştırmacılar tatlandırıcı özelliğinin yanı sıra sağlıkla ilgili faydalarına da baktıklarında özellikle bitkinin yapraklarının antioksidan özelliğinden bahsediyorlar. Yine aynı şekilde antiviral ve antimikrobiyal etkisi de önemli. 

Stevia doğal bir tatlandırıcı diyoruz ama “doğal”dan anlamamız gereken nedir?

Doğal tatlandırıcılar bitkilerden elde edilirler. Aynen şeker pancarı bitkisi gibi. Şeker pancarından elde edilen rafine şeker kalori içermesi sebebiyle günümüzün salgın problemi obezite için bize bir problem teşkil ediyor. Ama bazı bitkilerin yaprakları tatlı özellik göstermesine rağmen kalori ihtiva etmiyorlar. İşte bunlar doğal tatlandırıcı olarak kullanılabiliyorlar. Doğal tatlandırıcılar için ise Stevia bitkisi iyi bir örnek. Yapay tatlandırıcılar da şeker yerine kullanılabiliyor ancak burada güvenli dozu aşmadığınız sürece gün içerisinde şeker yerine yapay tatlandırıcı seçebilirsiniz. Sakarin, sukraloz, aspartam bunlar için örnek olarak sayılabilir. Yapay tatlandırıcılar laboratuar ortamında kimyasal olarak üretilirler. Doğal tatlandırıcılar ise bitkinin kendi özünü içerdikleri için, sağlık açısından yapılan araştırmalar, oldukça güvenli bir şekilde diyabet hastaları, formuna dikkat edenler, kilosunu korumak isteyenler, ailenin bütün bireyleri ve aynı zamanda dişlerini korumak isteyenler tarafından da rahatlıkla kullanılabileceğini gösteriyor.

Şekeri hayatımızdan çıkarsak ve onun yerine bitkisel tatlandırıcı kullanmaya başlasak bu değişikliğin hayat kalitemizde ne gibi faydaları olur? 

Aşırı şeker kullanımının özellikle obeziteyi tetiklediğini çok iyi biliyoruz. Ve tüm dünyada bir salgın hastalık gibi ilerleyen obeziteye karşı rafine karbonhidrat özellikle şeker tüketiminden uzak durulması gerektiğiyle ilgili her gün birçok araştırma yayınlanıyor. Şeker kullanımının artmasıyla birlikte yine diyabet, kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, kanser gibi birçok hastalığın da tetiklendiğini bilmekteyiz. Şeker kullanımı sonrasında kan glikoz seviyesinde ani iniş çıkışlar olur. Bu kan şekerinin dalgalanmasıyla birlikte de kişi iştahını kontrol edemez ve yine ani tatlı krizlerinin sebebi de yüksek miktarda alınan şeker ile bağlantılıdır. Ve bu kontrol edememe durumu da fazla kilo probleminin önemli bir tetikleyicisidir. İşte bu noktada şekere doğal bir alternatif olan Stevia bitkisi sıcak ve soğuk tüm içeceklerde, sütlü tatlılarda veya fırınlanabilir keklerde, kurabiyelerde rahatlıkla bu anlamda kullanılabilir.