İnsanın yeme, içme, nefes alıp verme ve cinsellik gibi temel bedensel ihtiyaçları gibi temel psikolojik ihtiyaçları da bulunuyor. Peki temel psikolojik ihtiyacımız nedir ve yeterince karşılanmazsa neler oluyor?
Pozitif psikoloji alanında araştırmalar yürüten Doç. Dr. Tayfun Doğan, ruh sağlığının korunması ve mutlu olabilmek için psikolojik ihtiyaçların yeterli düzeyde karşılanması gerektiğini belirtiyor.
Doğan, bilim adamlarının psikolojik ihtiyaçlar konusunda farklı görüşleri olduğunu belirtiyor ve şu bilgileri veriyor:
İnsan tahmin edebildiğimizin de ötesinde, ruhsal ve manevi güçlere ve potansiyele sahip bir varlıktır. Bundan dolayı, bu ihtiyaçlardan bazıları insanın yüksek ve çok ileri düzeylere gelebilmesi için gerekli olan ihtiyaçlardır.
Edward Deci ve Richard Ryan, insanın üç temel psikolojik ihtiyacı olduğundan söz eder. Bunlar özerklik ihtiyacı, ilişki ihtiyacı ve yeterlik ihtiyacıdır.
71
Özerklik ihtiyacı
Bireyin kendisini bağımsız hissetmesi, yaşamıyla ilgili kendi kararlarını kendisinin alabilmesi ile ilgilidir. Özerklik ihtiyacı yeterince karşılanmamış birey, kendisini baskı altında hissedecektir ve bağımsız davranışlarda bulunmakta güçlük çekecektir.
72
İlişki ihtiyacı
Bireyin derin, doyurucu ve sağlıklı ilişkilere ihtiyaç duymasıdır. İlişki ihtiyacı, insanın sosyal bir varlık olmasının gereğidir. Yalnızlık ve sosyal destek yetersizliği birey için pek çok psikolojik ve bedensel sorunların kaynağıdır.
73
Yeterlik ihtiyacı
Bireyin kendisini yeterli hissetmesi ve özgüveninin yerinde olması ile ilgilidir. Her insan kendisini belli konularda yeterli hissetmek ister. Yeterlilik ihtiyacı karşılanmış bir birey işe yaradığını, değerli olduğunu hisseder. Tersi durumda ise yetersizlik, değersizlik ve işe yaramazlık duyguları bireye hakim olur.
74
Bu site deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca çerez(cookie) kullanmaktadır. Bu konu hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.