İnsanların kavga nedenleri daha karmaşık Şempanzelerin tek derdi, bölgesel üstünlüğü ele geçirmek olduğu halde, insanların kavga nedeni çok daha karmaşık. Maryland Üniversitesi’nden Michele Gelfand, insan saldırganlığının şempanzelerden farkını şöyle açıklıyor: “İnsan saldırganlığının eşi benzeri yoktur; fikir uyuşmazlıkları, inanç farklılıkları ve kültürel kimlik çatışmaları saldırı nedeni olabilir.”
16 4
‘Düşman yapmak kolay’ Çatışma, insanlardaki toplumsal örgütlenmenin de ayrılmaz bir parçasıdır. “İnsanoğlu tek bir türdür; ama bu türün içinde birbiriyle anlaşamayan gruplar halinde yaşarlar” diye konuşan Paris’teki Jean Nicod Enstitüsü’nden antropolog Scott Atran, “İşin ilginç tarafı bu grupları birbirine düşman hale getirmek de müthiş kolaydır” diyor.
16 5
İlginç sosyal deney 40 yıl önce ünlü sosyal psikolog Henri Tajfel, yaptığı deneylerle, son derece önemsiz, kültürel kimlik belirleyici unsurlar yardımıyla; örneğin bir gruba kırmızı, diğer gruba mavi gömlek giydirmek gibi, insanları birbirine düşürmenin ne denli basit olduğunu kanıtladı. O tarihten bu yana sosyal psikologlar, bu alanda önemli ilerlemeler kaydettiler ve insanların niçin bu kadar kolay gruplaştıklarını anlamaya çalıştılar.
16 6
Şefkat ve şiddetin aynı insanda olması çelişki Santa Fe Enstitüsü’nden ekonomist Samuel Bowles bu çelişkili durumu şöyle açıklıyor: “Bir insanın bağlı bulunduğu gruba karşı beslediği aşırı sevgi, beraberinde bu grubun dışında kalanlara düşmanca duygular beslemesine yol açıyor. Böylece ortaya tuhaf bir karışım çıkıyor. Başka bir deyişle şefkat ve şiddet aynı kişide vücut bulmuş oluyor. Bunu Azize Theresa’nın Rambo’yla karşılaşmasına benzetebiliriz.”
16 7