İnsan grupları birbirlerine neden ters düşüyor? Son yıllarda sosyal psikologlar insan topluluklarının birbirlerine niçin ters düştüğü konusunda bazı ipuçları elde ettiler. Günümüzün en çetin sosyal anlaşmazlıklarına çözüm getirme olanağı da bu şekilde doğmuş oldu. Şempanze ve insanlarda toplu saldırı psikolojisi benziyor Toplu saldırganlık yalnızca insanlara özgü değildir. Sürü halinde gezen kurtlar rakip sürüye karşı ortak savunma taktikleri geliştirirler veya saldırı düzenlerler. En yakın akrabamız olan şempanzeler komşu şempanze gruplarıyla sık sık kavgaya tutuşurlar. Gerçekten de Harvard Üniversitesi’nden primatolog Richard Wrangham’a göre, şempanze ve insanlarda toplu saldırı psikolojisi birbirine benziyor.

İnsanların kavga nedenleri daha karmaşık Şempanzelerin tek derdi, bölgesel üstünlüğü ele geçirmek olduğu halde, insanların kavga nedeni çok daha karmaşık. Maryland Üniversitesi’nden Michele Gelfand, insan saldırganlığının şempanzelerden farkını şöyle açıklıyor: “İnsan saldırganlığının eşi benzeri yoktur; fikir uyuşmazlıkları, inanç farklılıkları ve kültürel kimlik çatışmaları saldırı nedeni olabilir.”

‘Düşman yapmak kolay’ Çatışma, insanlardaki toplumsal örgütlenmenin de ayrılmaz bir parçasıdır. “İnsanoğlu tek bir türdür; ama bu türün içinde birbiriyle anlaşamayan gruplar halinde yaşarlar” diye konuşan Paris’teki Jean Nicod Enstitüsü’nden antropolog Scott Atran, “İşin ilginç tarafı bu grupları birbirine düşman hale getirmek de müthiş kolaydır” diyor.

İlginç sosyal deney 40 yıl önce ünlü sosyal psikolog Henri Tajfel, yaptığı deneylerle, son derece önemsiz, kültürel kimlik belirleyici unsurlar yardımıyla; örneğin bir gruba kırmızı, diğer gruba mavi gömlek giydirmek gibi, insanları birbirine düşürmenin ne denli basit olduğunu kanıtladı. O tarihten bu yana sosyal psikologlar, bu alanda önemli ilerlemeler kaydettiler ve insanların niçin bu kadar kolay gruplaştıklarını anlamaya çalıştılar.