‘İnsanları birbirine düşman etmek müthiş kolay’

Ünlü bir Kanadalı-Amerikalı deneysel psikolog, bilişsel bilimci ve popüler bir yazar olan Prof. Steven Arthur Pinker, insan şiddetine ilişkin, The Better Angels of Our Nature (Doğamızın Daha İyi Melekleri) adlı eserinde istatistiksel verilerden yararlanmış. Pinker, şiddetli çatışmalardan; kan davaları, soykırımlar ve savaşlardan kaynaklanan ölümlerin son 6.000 yıldır inişe geçtiğine dikkat çekiyor.

Steven Arthur Pinker, insan doğasının kültürel değişimlere (Politik, yasal, ticari ve ahlaksal) paralel olarak değiştiğini ve başka insanların çektiği sıkıntıları daha iyi anlama yetisine kavuştuğunu ileri sürüyor. Ancak Pinker böyle düşünse de grup şiddeti, acımasızlığı ile insanın varoluşunun en yaygın özelliği olmayı sürdürüyor. Grup şiddetine yönelik bazı akademisyenlerin yaptıkları araştırmalar ve ulaştıkları sonuçlara yönelik yorumları ise şöyle:

İnsan grupları birbirlerine neden ters düşüyor? Son yıllarda sosyal psikologlar insan topluluklarının birbirlerine niçin ters düştüğü konusunda bazı ipuçları elde ettiler. Günümüzün en çetin sosyal anlaşmazlıklarına çözüm getirme olanağı da bu şekilde doğmuş oldu. Şempanze ve insanlarda toplu saldırı psikolojisi benziyor Toplu saldırganlık yalnızca insanlara özgü değildir. Sürü halinde gezen kurtlar rakip sürüye karşı ortak savunma taktikleri geliştirirler veya saldırı düzenlerler. En yakın akrabamız olan şempanzeler komşu şempanze gruplarıyla sık sık kavgaya tutuşurlar. Gerçekten de Harvard Üniversitesi’nden primatolog Richard Wrangham’a göre, şempanze ve insanlarda toplu saldırı psikolojisi birbirine benziyor.

İnsanların kavga nedenleri daha karmaşık Şempanzelerin tek derdi, bölgesel üstünlüğü ele geçirmek olduğu halde, insanların kavga nedeni çok daha karmaşık. Maryland Üniversitesi’nden Michele Gelfand, insan saldırganlığının şempanzelerden farkını şöyle açıklıyor: “İnsan saldırganlığının eşi benzeri yoktur; fikir uyuşmazlıkları, inanç farklılıkları ve kültürel kimlik çatışmaları saldırı nedeni olabilir.”