KİMONO NEDİR? KİMLERDENDİR? Kimono'yu duymayan kalmadı. Maşallah Türkiye'ye de bir girdi pir girdi. Pazarda bile kimono satılıyor. Ama kimono o değil canım, değil... Japonca'da ki- giymek, mono ise şey demek. Yani tam anlamıyla kimono, giyilen şey anlamına geliyor. Aslında Japonca kimono tüm kıyafetler için kullanılabilir, bizim kimono olarak bildiğimi şey aslında yukata. Fakat daha sonra hem erkekler hem kadınlar tarafından giyilen bu giysi (evet canım erkeklerde giyiyor) böyle adlandırılmış. Neyse filoloji benim işim değil. Kemerinin adı ise obi. Şunu da belirteyim, Japonya'da mesleği sadece obi bağlamak olanlar var. Evet, yanlış duymadınız sadece bu kemeri bağlamak için eğitim alıp, sadece kemer bağlayıp para kazanıyorlar. Ayırca Japonlarda sık sık gördüğümüz o takunya vari tahta parmak arası terlik yani 'geto' ve 'tabi' adı verilen beyaz çoraplarla giyiliyor kimono. 5.yy'dan itibaren Çin ile içli dışlı olmaya başlayan Japonlar, Çin'in 'hanfu'ndan etkileniyorlar ve bu geleneksel kıyafeti üretiyorlar. Yüzyıllar boyu giyorlar bunu ama gel gelgelelim 2.Dünya savaşı sonrası ekonomi, sosyal hayat, politikaları yahni kazanına dönen Japonlar, kadınları da hayatının akışı içerisine almaya karar verince haliyle çalışmak için pek elverişli bir giysi olmadığından kimonolar özel günlerde giyilmek üzere kuru temizlemeciden sonra gardropların en kuytu köşelerine saklanıyor.
10 2
Ha bu arada 'Ay şekerim! Japonya'ya gittim kimono aldım, pek şık' 'Japonya'da bir turistik mağazadan aldım bu kimonoyu' laflarına inanmayın. İnanmayın çünkü onlar kimono değil, onları kandırmışlar. Çünkü 'Ben kimono aldım' demeniz için almanız gereken kimonoların fiyatları 1000 TL'den başlıyor. Biri sizi bunlardan birini derse 'Zor alırsın sen o kimonoyu şekerim!' deyip, lafı gediğine koyup ortamdan uzaklaşabilirsiniz, garantisi benim (Yavaş uzaklaşın ama saçınız başınız dağılmasın)... Son bir laf salatasına daha açıklık getirmek istiyorum; 1) Kimono çıplak olarak giyilmez. 2) Kimono seks fantezisi için de giyilmez. 3) Kimono geyşa kıyafeti hiç mi hiç değildir. 4) Kimono, bir ton kumaşı alıp kendinizi sarıp sarmaladığınız, iyice kapanmanız gerektiğini öğütleyen bir şey olduğundan, tahrik edici bir amaç uğruna hele hiç giyilmez. 5) Kimononun alt tarafının dap dar olmasının sebebi fantezi amaçlı değil, Çinli kadınların ayaklarını kangren pahasına sarıp sarmalamasıyla aynı 'Kadın kaçıp gitmesin'. Ayrıca dar olmasının diğer bir sebebi de soyluluk ve güzellik göstergesi (Nalet olsun değişken güzellik dayatmalarına!)
10 3
Yani canım okuyucu; nasıl ki bir Avrupalı insan evladı sana gelip 'Kocanın cariyeleri var mı?', 'Normalde böyle giyinmiyorsunuz değil mi?', 'Kocan fes takıyor mu?', 'Avrupa'ya geldin diye mi kafanı örtmedin?' diye sorduğunda, bir kaşıntı bir uyuz olma hali bedenini ele geçiriyorsa, sende o oryantalistliği uzakdoğulu insan evlatlarını yapmayacaksın. 'İçine bir şey giymiyorlarmış', 'Seks kıyafetiymiş', 'Geyşalar giyiyormuş', 'Fantazi giysisiymiş' demeyeceksin. Edward Said, kangren olmuş oryantalistliğinizi görüp mezarında kokoreç gibi dönmeden dağılın lütfen. Kalbinizi kırmayayım...
10 4
HANBOK NEDİR? KİMLERDENDİR? Çok uzaklara gitmedik. Güney Kore'ye geldik. 'Ne fark eder, hepsi çekik' dersen kalbini kırarım sevgili okuyucu, yapma. Geleneksel Kore kıyafetine 'Hanbok' denir.(Koskoca yazıda tek ciddi yazdığım cümle bu farkındayım) Tam manasıyla Kore giyimi demek oluyor 'Hanbok'. Kimono'dan farklı olarak ana parça iki ayrı yapıdan oluşuyor. İnce bir üst ve genişleyen bir alta sahip olmasıyla bir çana benziyor, yani bu noktada da kimonodan ayrılıyor. Biliyorsunuz ki kimononon altı dap dar. Hanbok'un ise üst kısmı dap dar. Hanbokun üst kısmına 'jeogiri' alt kısmına da, kadınların çan eteğine 'chima' erkeklerin pantoluna 'paji deniyor. Ayrıca hanbokun cepleri yoktur (kefenin de yok)... Hanbokta Çin'in geleneksel kıyafeti hanfudan etkilenerek oluşturulmuş ve tarihi Üç Krallık Dönemi'ne yani M.Ö 57 - M.S. 668'e kadar gider (Merak ediyorsanız Google'layın). 1900'lü yıllara kadar da gündelik bir kıyafet olarak kullanılıyor ama daha sonra batı ile olan kaynaşma giyimde batılılaşmayı getiriyor. Hem hanbok hem kimono artık sadece özel günler de ve kutlamalarda giyiliyor. Ancak bunları giyip sokağa çıktığınızda da kimse sizi yadırgamıyor. Türkiye'de herhangi bir yerin yöresel kıyafetini giyip, çıkın sokağada göreyim neler oluyor. Bunu bir düşün istersen sevgili okuyucu....
10 5