Uykusuzluk (insomnia) nedir uykusuzlukla birlikte yorgunluğa neden oluyor!

Birçok insanın hayatının bir döneminde geçirdiği uykusuzluk problemi hayat kalitesini düşüren unsurlardan biri. Uykusuzluk, genellikle stres veya travmatik bir olay sonucunda ortaya çıkar. Uykusuzluk problemi kısa süreli olabildiği gibi uzun süreli (kronik) bir hal de alabiliyor. Uykusuzluğun kendisi birincil sorun olabilir veya farklı bir tıbbi durum ya da kullanılan ilaçlar nedeniyle oluşabilir. Uykusuzluk hakkında bilinmesi gerekenler haberimizde!

Uykusuzluk nedir? 

Uykusuzluk (insomnia), uykuya dalmayı ve uykuda kalmayı zorlaştıran ya da çok erken uyanmaya ve yeniden uykuya dönememeye neden olan yaygın bir uyku bozukluğudur. Uykusuzluk hastalığı olan insanlar, uyandıklarında kendilerini yorgun hissederler. Uykusuzluk sadece enerji seviyesi ve ruh halini değil, sağlığı, iş performansını ve yaşam kalitesini de azaltabilir. Sağlıklı bir yetişkinin ne kadar uykuya ihtiyacı olduğu kişiden kişiye değişse de uzmanlar gecede yedi ila sekiz saatin yeterli olduğu görüşündendir. 

Uykusuzluk belirtileri neler?

Uykusuzluk belirtileri şunları içerebilir:

- Geceleri uykuya dalmakta zorluk
- Gece uyanmak
- Çok erken uyanmak
- Gece uykusundan sonra dinlenmiş hissetmemek
- Gündüz hissedilen yorgunluk veya uyku hali
- Sinirlilik, depresyon veya anksiyete
- Dikkat toplamada, odaklanmada veya hatırlamakta güçlük çekmek
- Artan hatalar veya kazalar yaşamak
- Uyku konusunda endişelere sahip olmak

Uykusuzluk neden olur?

Ruh sağlığı bozuklukları

Travma sonrası stres bozukluğu gibi kaygı bozuklukları uykuyu etkileyebilir. Örneğin; çok erken uyanmak depresyonun bir belirtisi olabilir. Uykusuzluk sıklıkla diğer ruh sağlığı bozukluklarında da görülür.

İlaçlar

Bazı antidepresanlar, astım veya tansiyon ilaçları gibi reçeteyle satılan birçok ilaç, uyku bozukluklarına neden olabilir. Bazı ağrı kesici ilaçlar, alerji ve soğuk algınlığı ilaçları veya zayıflama ürünleri gibi reçetesiz satılan birçok ilaç ise kafein gibi uykuyu etkileyebilecek uyarıcılar içerebilir.

Tıbbi durumlar

İnsomnia'ya neden olan tıbbi hastalıklar arasında kronik ağrı, kanser, diyabet, kalp hastalığı, astım, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), aşırı aktif tiroid, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı sayılabilir.

Uyku ile ilgili bozukluklar

Uyku apnesi, gece boyunca düzenli aralıklarla nefes alınmasına engel olan tıbbi bir durumdur. Uyku apneli bireyler uykularının sık sık kesilmesinden şikayetçidir. Bunun haricinde, huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıklar uykuya dalmayı güçleştirebilir.

Kafein, nikotin ve alkol

Kahve, çay, kola ve diğer kafeinli içecekler uyarıcı etkiye sahiptirler. Bu tip ürünleri öğleden sonra veya akşam geç saatlerde tüketmek, gece uykuya dalmayı güçleştirir. Tütün ürünlerindeki nikotin, uykuyu etkileyebilecek başka bir uyarıcıdır. Alkol uykuya dalmaya yardımcı olabilir ancak daha derin uyku aşamalarını önler ve genellikle gecenin ortasında uyanmaya neden olur.

Uykusuzluk nasıl giderilir?

İyi uyku alışkanlıkları uykusuzluğun önlenmesine yardımcı olabilir ve sağlıklı uykuyu destekleyebilir:

Düzenli olmak: Yatma ve uyanma saatinizi hafta sonları da dahil olmak üzere tutarlı tutun. Yatak odanızı uyumak için konforlu hale getirin ve sadece uyku için kullanın.

Aktif olmak: Düzenli aktivite iyi bir gece uykusu sağlamaya yardımcı olur.

Alınan ilaçları kontrol etmek: Uykusuzluğa neden olup olmadığını anlamak için ilaçlarınızı kontrol edin.

Kestirmelerden kaçınmak: Gün içi kısa uykulardan kaçının veya sınırlayın.

Uyarıcı maddelerden uzak durmak: Kafein ve alkolden kaçının veya sınırlayın ve nikotin kullanmayın.

Gıda alımına dikkat etmek: Yatmadan önce aşırı gıda alımından kaçının.

Rutin oluşturmak: Sıcak bir banyo yapmak, okumak ya da yumuşak müzik dinlemek gibi rahatlatıcı bir yatma ritüeli oluşturun.