Türkiye'de her 10 kişiden biri astımla mücadele ediyor!

Astım, belirtileri çok keskin olmadığından pek dikkate alınmayan, ancak mutlaka sürekli tedavi gerektiren bir hastalık. Grip, nezle, alerji ve bronşit hastalıklarıyla karıştırılmamalı. Doğru tedaviyle Astım krizlerinin neden olduğu rahatsızlık ve huzursuzluk hissinden kurtularak daha mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürmek mümkün.

Türkiye’de Astım’a yakalanma oranı yüzde 5-10 aralığında değişiyor. Önemsiz gibi görünse de, aslında son derece ciddi bir oran. Hava kirliliği, sigara dumanı ve klima gibi etkenler Astım krizlerini tetikliyor. Astım hastalığında en büyük problem ise erken dönemde tanı konulamamasından kaynaklanıyor. Hastalığın başında şikâyetlerin önemsenmemesi ya da grip, bronşit gibi hastalıklarla karıştırılması erken müdahaleyi imkânsız kılıyor.

Bayındır Hastanesi İçerenköy ve Bayındır Levent Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu Astım teşhisinde doktor hasta işbirliğinin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Astım kelimesinin hastaları çok ürküttüğünü ve bu tanıyı kabul etmekten kaçındıklarını belirten Çelikoğlu, “Astım belirtileri insandan insana değişir, hatta aynı insanda farklı zamanlarda değişik belirtiler gösterebilir. Astım belirtileri kısa veya uzun bir süre devam ettikten sonra kaybolur. Belirtililerin görüldüğü dönemlere Astım krizi veya Astım nöbeti adı verilir. Nöbetler arasında şikâyetler bulunmaz. Doktor Astım’ın çoğu zaman çok hafif seyrettiğini ve başarı ile kontrol altına alınabildiğini hastasına iyice açıklamalıdır” diyor.

Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu uyarıyor; bu belirtiler sizde varsa, hemen doktorunuza başvurun!

• Soluk alıp verirken göğsümde ıslık sesleri işitiyorum.

• Göğsümde sıkışma hissi oluyor.

• Durup dururken nefesim sıkışıyor.

• Art arda öksürüyorum.

• Hareket ederken veya bir hareketten hemen sonra öksürüyorum.

• Hareket ederken veya bir hareketten hemen sonra nefesim daralıyor.

• Geceleri devamlı öksürüyorum.

• Bu belirtilerin bir veya birden fazlası beni gece uykudan uyandırıyor.

Bu belirtilere sahipseniz muhtemel bir Astım hastası olduğunuzu vurgulayan Çelikoğlu, “Doktora düzenli olarak kontrole gidin. Bu çok önemlidir. Astım belirtileri zamanla değişebilir. Astım nöbetlerini başlatan etkenler de değişebilir. Çeşitli ilaçların kullanımı ve ilaçların düzenli olarak değişmesi gerekebilir. Bu nedenle doktorunuzla düzenli bir şekilde irtibat halinde olmanız Astım’ınızın kontrolünde çok önemlidir. Astım ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği gibi alınız. Kendinizi sağlıklı bile hissetseniz ilaçlarınızı kullanmaya devam edin. Bu sayede solunum problemleri ortaya çıkmadan önlenir.

Astım nöbetlerinizi nelerin başlattığını ve sağlıklı kalabilmek için ne yapmanız gerektiğini öğrenin. Özellikle, çocukların Astım nöbetlerinde alınacak önlemleri anne ve babaları veya yakınları iyi bilmelidirler. Astım hastaları, evin içinde veya çalıştığı yerde sigara içilmesine asla müsaade etmemelidir” diyor.

Astım nöbeti göğüste hafif sıkışma hissi, hafif ıslık sesi, öksürük, uykuya dalarken huzursuzluk, sinirlilik, boğazda yanma, gözde sulanma gibi belirtilerle baş gösteriyor. Astım nöbetinin en şiddetli belirtisi yoğun bir öksürük krizi olsa dahi, asla öksürük kesici bir ilaç kullanmamalı, doktorunuzun önerdiği tedaviye sadık kalmalısınız. Astım nöbeti genellikle nefes yollarınızı tahriş eden herhangi bir etkenle karşılaşınca başlıyor. Bu etkenlere Astım nöbetini tetikleyen (başlatan) etkenler deniyor.

Astım nöbetlerini TETİKLEYEN en önemli etkenler…

• Virüs enfeksiyonları (soğuk algınlığı veya grip virüsü gibi)

• Üst solunum yolu enfeksiyonları (anjin, bademcik iltihabı, kafa sinüslerinde iltihap, burun ve burun arkası iltihapları)

• Alerjenler (ev tozları, çiçek tozları, küfler, evcil hayvanlar, hamam böcekleri vs.)

• Hava kirliliği

• Sisli hava

• Soğuk hava (kuru soğuk rüzgâr, ani hava değişimleri)

• İş yeri ya da evde zararlı gazlar (soba dumanı, kızartma dumanı gibi)

• Egzoz gazı

• Hızlı solumaya yol açan her türlü egzersiz

• Klima

• Sigara dumanı

• Her türlü kokulu madde

• Uyku (Astım nöbetleri uykuda ekseriya sabaha karşı olur)

Yaşadığınız yerlerde; evinizde, işyerinizde bunları uzaklaştırmaya veya bunlardan uzak kalmaya gayret edin.

Etkenleri bilirseniz, önlem alabilirsiniz!

Astım’ınızı tetikleyen faktörleri öğrenmek için “deri alerji testleri” yaptırabilirsiniz. Sigara dumanı nöbeti başlatıcı en önemli etkendir. Eğer sigara içiyorsanız derhal bırakın. Doktorunuz size sigarayı bırakma hususunda çok yardımcı olabilir. Sigara içen ailelerin çocuklarında Astım çok daha sık görülür ve maalesef Astım çocuklarda daha yavaş ilerler. Bu da hastalığın fark edilmesini ve tedavi sürecinin başlamasını geciktirir. Bu nedenle belirtileri iyi gözlemlemeli ve ciddiye almalıyız.

Astım her yaşta başlayabilir. İlk defa bebeklik ve çocukluk yaşında başlayabildiği gibi orta ve ileri yaşlarda da ilk defa ortaya çıkabilir. Çocukluk yaşlarında başlayan Astım, yaş ilerledikçe hafifler ve erişkin yaşına gelince kaybolabilir.

Bazı Astım hastalarında nöbetler gerçekten çok hafiftir. Sadece birkaç dakika sürer ve haftada bir iki defa gelebilir. Aylarca nöbet gelmeyebilir. Bu kişiler yılda 5-6 defa, birkaç hafta süren ve kendilerinin soğuk algınlığı olarak tanımladıkları rahatsızlık dönemlerinden söz ederler. Bu dönemler gerçekte Astım nöbetleridir, fakat kişiler kendilerini hasta olarak görmezler. Aslında bu dönemlerde rahatsız ve huzursuzdurlar. Ancak Astım tedavisi yapılırsa hiç bilmedikleri mutlu bir yaşamın var olduğunu hayretle keşfederler. İşte bu hafif Astım’ı ortaya çıkarmak hekimin en önemli görevidir.

Dikkat! Astımın belirtileri zaman zaman değişebilir.

Geceleri uykuda mide asidinin yemek borusundan geçerek gırtlağa ulaşması sonucunda yaptığı tahriş Astım nöbetlerine sebep olabilir. Yeni gelişen bir burun enfeksiyonu veya saman nezlesi Astım’ın gidişini etkileyebilir. Burunda polip bulunan Astım’lılarda aspirin alınca nöbetler ortaya çıkabilir. Aspirin ve romatizma ilaçları daha önceleri zarar vermediği halde günün birinde Astım nöbetlerine yol açabilir.

Yüksek tansiyon tedavisi için kullanılan beta-bloker adı verilen ilaçlar Astım nöbetini başlatabilir. Doktorunuz bu durumları periyodik kontrollerinizde ortaya çıkarır. Kullandığınız ilaçların etkileri değişebilir. Bunların yerine başka ilaçların kullanılması gerekebilir. Size daha yararlı olabilecek Astım ilaçları keşfedilmiş olabilir. Bütün bunlar düzenli olarak muayene olmanın önemini vurgulamaktadır.