Kimler, hangi yaşta, hangi taramaları yaptırmalı?

Tıp dünyası, düzenli kontrol ve taramaların kansere karşı sağ kalımı artıran ön koşul olduğunun altını çiziyor. Zamanında ve uygun tarama programları ile erken teşhis kolaylaşıyor. Kanserle doğru mücadelenin ilk adımında sağlıklı bir yaşam sürmek, ikinci adımda ise uygun tarama programları ile erken teşhis yer alıyor.

Kanser hastalığının kontrol altına alınmasında erken teşhisin önemini vurgulayan Neolife Tıp Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Duygu Derin; kalp hastalıklarından sonra ikinci ölüm nedeni olan kansere karşı düzenli taramaların hayat kurtardığına dikkat çekiyor. Derin, özellikle üç kanser türüne ilişkin yapılacak taramaları şöyle özetliyor:

Meme: Tüm dünyada standart olan, eğer bir kadının ailevi risk faktörü bulunmuyorsa 40 yaşından sonra yılda bir kez mamografi ve meme ultrasonografisi yaptırması

Kalın bağırsak: Kadın ve erkeklerin 50 yaşından itibaren üç yılda bir kolonoskopi ya da üç kere ard arda verilecek gaitada gizli kan taraması yaptırması gerekiyor.

Rahim ağzı: Viral kökenli olan rahim ağzı kanserine karşı ilk cinsel ilişkinin ardından kadınların senede bir rahim ağzından PAP Smear testi yaptırması tavsiye ediliyor.

Akciğer: Kesin bir tarama yöntemi olmasa da, henüz çok yeni olan bazı çalışmalar, ağır sigara içicilerinde senede üç defa düşük dozlu bilgisayarlı tomografi ile taramanın akciğer tümörlerini erken yakalamakta ve hastayı kurtarmakta işe yaradığını ortaya koyuyor.

Kansere neden olan çevresel faktörler arasında ilk sırada tütün kullanımı geliyor. Ayrıca alkol tüketimi, kötü beslenme, modern hayatın getirdiği kimyasallara çok fazla muhatap olmak, hava kirliliği, gıdalarda katkı maddelerinin artışı, henüz bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da GDO ’lu besinlerin tüketimi kanser vakalarını artırıyor.

Hangi kanserler daha sık görülüyor?

Neolife Tıp Merkezi Radyasyon Onkoloğu Prof. Dr. Ufuk Abacıoğlu, kanser türleri hakkında şu bilgileri veriyor:

● Kadınlarda meme, erkeklerde ise akciğer kanseri açık ara birinci sırada bulunuyor.
● Erkeklerde prostat kanseri, daha kolay tespit edilebildiği için 1980’lerden sonra artış gösterdi.
● Beslenme türü ve hijyen ile doğrudan ilişkili olan mide kanserinin oluşumunda, mangal keyfi büyük risk oluşturuyor.
● Fast food tarzı beslenme düzeni, kolon kanseri vakalarının her geçen gün artmasına neden oluyor ve her iki cinste de ilk beş kanser arasında yer alıyor.
● Kadınlarda tiroid kanseri daha sık görülüyor.
● Kadınlarda mesane ve mide kanseri daha az görülse de kadınlara özgü rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserlerine rastlanıyor.
● Rahim ağzı kanseri üretken dönemde, rahim kanseri ise menopoz sonrası ortaya çıkıyor.
● Rahim kanserlerinin yüzde 80’ine erken evre tanı konulurken, genç kadınlarda görülen yumurtalık kanseri daha agresif seyrediyor.
● HPV virüsü nedeniyle ortaya çıkan rahim ağzı kanserinde, kız çocuklarının cinsel ilişkiye başlamadan önceki dönemde virüse karşı aşılanması öneriliyor.