Kemik ölçümü neden ve ne zaman yapılır?

The New England Journal of Medicine Dergisi’nde 19 Ocak 2012’de yayınlanan bir araştırma, kadınlarda bu ölçümün tekrarlanma aralığı ve normal kemik yoğunluğundan kemik erimesine geçiş süresi ile ilgili önemli bilgiler veriyor.

Çalışmanın sonuçlarını yorumlayan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Elçin Aykutoğlu,  67 yaş ve üstü kadınlarda bir sonraki  kemik yoğunluk ölçüm testi yaptırma aralığı ve kemik erimesine geçiş süresini;  başlangıç kemik yoğunluk ölçümü testi normal ise 15 yıl,  orta düzeyde kemik yoğunluk kaybı varsa 5 yıl ve ileri düzeyde kemik yoğunluk kaybı bulunuyorsa  1 yıl olarak belirtiyor.

Kemik yoğunluk ölçümlerinde normal değerlerden kemik erimesi değerlerine geçiş süresini belirlemek amacıyla, 15 yıl süreyle 67 yaş üstü 5 bine yakın kadın üzerinde araştırma yapıldı.
The New England Journal of Medicine Dergisi’nde 19 Ocak 2012’de yayınlanan araştırmayı çok önemsediklerini belirten Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Elçin Aykutoğlu, bu çalışmanın, 65 yaş itibariyle kadınların başlangıç kemik ölçümü testinden sonra çıkan T skoru sonuçlarına göre testin tekrarlanmasını önerdiğini söylüyor.

Dr. Aykutoğlu, şunları dile getiriyor: “Bir sonraki kemik yoğunluk ölçüm testini yaptırma zamanının en iyi belirleyicisi, başlangıçta yapılan ölçümde kalçada saptanan en düşük T skorudur. T skoru, kemikteki erime miktarının belirleyicisi olarak kullanılıyor. Kemik erimesi sınırı kabul edilen T skoru -2,5’dir. 67 yaş ve üstü kadınlarda başlangıç kemik yoğunluk ölçümünde saptanan T skoru -1.0 ve üstüyse yani kemik yoğunluğu normalse, kemik yoğunluk ölçüm testini tekrarlama aralığı ortalama 16,8 yıldır.

Başka bir deyişle, ilk yapılan testte başlangıç T skoru kemik erime sınırının altında olan kadınların 15 yıl içinde kemik erimesi gelişme olasılığı düşük. Başlangıç T skoru -2.0 ile -2.49 olan, yani henüz kemik erimesi gelişmemiş ancak kemik kütlesi azalmış kadınlarda bu aralık 1.1 yıla kadar iniyor.”

İnce kemikli kadınlarda, erimeye geçiş hızlı oluyor
Dr. Elçin Aykutoğlu, azalmış aktivite, kilo kaybı veya kemik erimesi açısından diğer risk faktörleri gelişmesi durumunda, hastaların belirlenen kemik yoğunluk ölçüm testi yaptırma aralığından daha önce değerlendirebilecekleri belirtiliyor. İnce kemikleri olan kadınlarda kemik erimesine geçiş hızlıyken, daha yoğun kemik kütlesi olanlarda bu süre uzuyor.

Kemik erimesine geçiş süresinde ‘yaş faktörü’ önemli

Araştırmada ortaya çıkan bir başka sonuç ise tüm 67 yaş ve üstü kadınlarda T skorları aynı bile olsa ortalama kemik erimesine geçiş süresinin aynı olmadığı.

Yaş azaldıkça düşük kemik kütlesinden kemik erimesine geçiş süresi uzarken, yaş ilerledikçe bu süre kısalıyor. Dr. Elçin Aykutoğlu, orta düzeyde kemik yoğunluk kaybı (düşük kemik kütlesi) bulunan kadınlarda bir sonraki kemik yoğunluk ölçüm testi yapılması için gereken sürenin; 70 yaş üstündekilerde ortalama 5 yıl, 85 yaş üstündekilerde de 3 yıl olduğunu söylüyor.

Dr. Aykutoğlu, 50-64 yaş aralığındaki kadınlarda ise sigara ve alkol kullanımı, düşük kilo, kortizon kullanımı, hormonal bozukluk, romatizmal hastalık veya annesinde kalça kemik kırığı öyküsü gibi kemik erimesi açısından risk faktörleri varsa kemik yoğunluk ölçümü testi yaptırılmasını öneriyor.