Dünyada en yaygın olmasına rağmen en az tanınan ve kanser, AIDS hatta kalp krizinden bile daha fazla ölüme neden olan sepsis hastalığı, aşılar, antibiyotikler ve yoğun bakım gibi modern tıptaki ilerlemelere rağmen hala enfeksiyona bağlı ölümlerin birinci sebebi.
Sepsise karşı önlem almak ise “elimiz”de. Genel hijyen, el ve tuvalet temizliği, beslenme gibi faktörler sepsisin önlenmesinde oldukça etkili.
Dünyada enfeksiyona bağlı ölümlerin en büyük sorumlusu. Çok tanınmıyor ama kalp krizi, kanser ve AIDS’ten daha fazla görülüyor. Her yıl 6 milyondan fazla yenidoğan ve çocuğun ölümüne yol açan sepsis yüzünden her bir saatte yaklaşık 50 kişi hayatını kaybediyor. Aşılar, antibiyotikler ve yoğun bakım gibi modern tıbbın tüm ilerlemelerine rağmen, enfeksiyona bağlı ölümlerin birincil nedeni olan hastalığa, “sepsis” adı veriliyor.
SEPSİSE YAKALANANLARIN YARISI ÖLÜYOR
Halk tarafından, “kan zehirlenmesi” olarak yanlış tanınan sepsisin sanılandan daha sık görülen ve ölümcül bir tablo olduğunu söyleyen Medical Park Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, “ Sepsis, vücudun enfeksiyona verdiği yanıt sonucu vücudun kendi doku ve organlarının zarar gördüğü durumdur. Erken teşhis ve tedavi edilmediği takdirde kısa sürede şok, çok sayıda organ sisteminde yetmezlik ve ölüm ile sonuçlanabilir. Sepsis gelişen tüm hastaların yarısı ila 1/3’ü yaşamlarını kaybediyor. Yani her birkaç saniyede bir dünyada bir kişi daha sepsis nedeniyle ölüyor. Oysa sepsisi tanıyarak erken tedavi şansı yakalayabilir ve bu hastalığa karşı savaş verebiliriz” dedi.
TEŞHİS ETMEK ZOR
Hem dirençli mikroorganizmaların gelişmesine hem de herhangi bir sorun olduğunda vücudun yeterli savunma gösterememesine neden olan bilinçsiz antibiyotik kullanımının hastalığın oluşmasında etkili olduğunu dile getiren Prof. Dr. Dilek Arman, sepsisin teşhisi zor bir sağlık sorunu olarak bilindiğini ve bu tanının genellikle çok geç konulduğu belirtti.
10 YILDA 2 KAT ARTIŞ
Bu sorun nedeniyle hastaneye yatırılan olgu sayısının, son 10 yılda iki katın üzerinde artış gösterdiği belirten Prof. Dr. Dilek Arman, şunları söyledi: “Sepsis; prostat, bağırsak, meme kanseri ve HIV/AIDS’in neden olduğu birleşik ölüm rakamlarından daha fazla ölüme yol açıyor. Sepsis nedeniyle hastaneye yatırılma oranlarının kalp krizi insidansının üzerinde. Sepsis dünyada dramatik bir şekilde artıyor. Yaşlanan nüfus, yüksek riskli tıbbi müdahalelerin daha fazla gerçekleştirilmesi ve enfeksiyonların ilaca dirençli hale gelmesi nedenler arasında bulunuyor. Gelişmekte olan dünyada yetersiz beslenme, yoksulluk, aşılara ulaşamama ve tedaviye zamanında başlanamama ölüme katkıda bulunuyor.”
EL VE TUVALET TEMİZLİĞİ ÖNEMLİ!
Sepsis oluşmasında kişinin bağışıklık sistemi ya da yaşam şeklinin etkili olduğunu ifade eden Prof. Dr. Dilek Arman, “Önemli olan; sepsisin tanısının konulup doğru tedavi yönteminin uygulanması. Sepsise karşı kişisel ve toplumsal önlemler alınabilir. Bağışıklık mekanizmamızı iyi korumamız gerekir. Bunun için de iyi beslenme ve temizlik, elleri iyi yıkamak çok önemlidir. Sağlıklı ve temiz içme suyu, gıda ürünleri tüketmek ve özellikle de tuvalet temizliğine dikkat etmek en basit uymamız gereken birkaç kuraldır. Toplumsal temizlik kurallarına uyulması gerekir. Ayrıca temiz doğum şartları, ameliyatlarda tıbbi temizlik kurallarına uyulması gerekir. Lokanta, pastane, fırın gibi işletmelere karşı sıkı denetim yapılmalıdır” diye konuştu.