Guatr nedir belirtileri ve tedavi yolları (guart az çalışırsa ne olur çok çalışırsa ne olur?)

Pek çok kişinin muzdarip olduğu guatr hastalığı farklı tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabiliyor. Guatr kendini çeşitli yollarla belli edebiliyor. Vücudumuzda meydana gelen belirtileri iyi dinlemeli ve doktora görünmeliyiz. Birçok hastalıkta olduğu gibi guatrda da erken teşhis, tedavinin etki boyutunu önemli ölçüde etkiliyor.

Avrasya Hastanesi’nden Dahiliye Uzmanı Dr. Sedat Işık, guatrın belirtilerini ve bilinmesi gerekenleri anlatıyor.

GUATR NEDİR?

Guatr boynun ön kısmında yer alan tiroit bezinin büyümesidir. Bez büyüyünce boynun bir veya iki tarafının şiştiğini görülür. Bu şişlikler genellikle simetrik veya asimetrik olabilir. Tiroit bezinin işlevi salgıladığı hormon ile vücudun çalışma hızını belirler. Ürettiği hormon düşünce vücudun çalışma hızı düşer, fazla hormon salgılarsa vücudun çalışma hızı artar.

GUATR NEDEN ORTAYA ÇIKAR?

Hipertiroidide, tiroit bezlerine karşı oluşan antikorlar, tiroit bezini aşırı hormon üretilmesi için uyarır. Bu durum ise tiroit bezinin büyümesine sebep olabilir.
Hipotiroidide ise tiroit bezinin hormon üretimini azalttır. Bu durumda tiroit hormonu daha fazla hormon yapımı için uyarılır. Sonucunda ise tiroit bezinin büyümesine yol açar.

- İyot eksikliğinde ve hamilelikte vücudun artan hormon ihtiyacı sonucunda ortaya çıkabilir.
- Tiroit bezinde bulunan iltihaplar tiroit bezinin şişmesine sebep olabilir.
- Nodül sebebiyle tiroit bezi büyüyebilir.
- Tiroit kanseri de tiroit bezinin büyümesine sebep olabilir.

Tiroit bezi çok çalıştığında;

- Kişi, iştahı artmasına rağmen kilo kaybı yaşar.
- Sık sık idrara çıkma isteği duyar.
- Seyrek adet görmeye başlar.
- Nabız yükselir, gözlerde büyüme görülür.

Tiroit bezi az çalıştığında;

- Kişi düzensiz ve aşırı adet görmeye başlar.
- Ses kısılmaları meydana gelir.
- Kabızlık ve kilo alma görülür.
- Soğuğa karşı direnci zayıflar.

GUATR TEK BİR HASTALIK DEĞİLDİR 

Bir kişinin guatr hastasıyım demesi çok doğru bir tabir değildir. Çünkü guatr, tiroit ile alakalı olarak farklı şekillerde karşımıza çıkar. İç hastalıkları veya endokrinoloji uzmanlarının baktığı hipotiroidi tiroit bezinin az salgılandığı durumlarda ortaya çıkar. Bunun dışında hormon düzensizliği görülmeyen guatr vardır. Bir de tiroidin fazla salgılanmasıyla ortaya çıkan ve zehirli guatr da denilen bir türü vardır ki, ellerde titreme ve kalp çarpıntısına sebep olur. Bu grupta da üç tip guatr vardır. Birincisi bezin tamamının büyüdüğü Basedow hastalığı, ikincisi fazla hormon salgılayan tek bir yumrunun olduğu Toksik adenom, üçüncüsü irili ufaklı çok sayıda yumrunun olduğu Plummer hastalığıdır.

TEDAVİ TÜRE GÖRE DEĞİŞİYOR

Guatrın tanısı ve tedavisi, büyümeye neden olan hastalıklara göre değişiklik gösterir. Neden olan hastalık belirlendikten sonra tedavi için doktor ve hastanın belirleyeceği bir yöntem seçilir. Bu yöntemler; ilaç tedavisi, cerrahi müdahale ve radyoaktif iyot tedavisidir.

Hormon yetersizliği olan guatr hastalarına bu hormon ilaç şeklinde verilir. Hormon fazlalığı olan hastalara hormon yapımını engelleyecek ilaçlar verilir. Hormon seviyesi normale gelince ameliyat veya radyoaktif iyot ile tedavi yapılır. Hormon dengesizliğinin olmadığı ama tiroit bezinde nodüllerin olduğu durumlarda ise cerrahi müdahale uygulanır.

GUATR HASTALARINA BESLENME ÖNERİLERİ

- Öncelikle yaşınıza ve yaşam tarzınıza uygun bir beslenme planı çıkarın.
- Bol bol sebze ve meyve tüketin.
- Omega 3 gibi doymamış yağ aitleri tiroit fonksiyonlarını düzenler. Bu nedenle daha fazla balık tüketin.
- Tiroit fonksiyonları için önemli olan diğer bir mineral iyottur. Tükettiğimiz birçok besinin içinde yer alan iyot fazla alındığında ise otoimmün tiroit hastalığına yol açar.
- Deniz ürünleri, sarımsak, su teresi, yumurta sarısı, maydanoz, kayısı, mantar, bira mayası genel olarak tiroit fonksiyonları için oldukça önemli besinlerdir. Bu besinlere beslenme listenizde daha fazla yer açın.
- Tam tahıllı ürünleri ve baklagilleri haftada en az 2 kere tüketin.
- Eğer tiroit hormonunuz az çalışıyorsa beyaz lahana, kara lahana, karnabahar, brokoli, soya fasulyesi, yer fıstığı tüketebilirsiniz.
- En önemlisi de bol bol su için.