Genetik hastalıklar sorgulanmalı!

Modern çağda herkes hastalıkların sebebini sorguluyor ve önlem almaya çalışıyor. Pek çok hastalık aile bireylerinde ortak görülen kalıtımsal, çevresel ve yaşam tarzı ile ilgili olabiliyor. Liv HOSPITAL Ulus İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Metin Okucu, aile hastalık öyküsünün devreye girdiği durumlarla ilgili uyarıda bulunuyor. Okucu aile hastalık öyküsünün bireysel risk analizi için en kolay, ucuz ve doğru yöntem olduğunu bu yöntemle hastalık riskini ortadan kaldırmanın mümkün olduğunu söylüyor.

Aile hastalık öyküsü nedir?

Aile bireylerinizde görülen hastalıklar hakkındaki bilgidir. Buna beslenme alışkanlıkları, aktiviteler ve sosyal çevre de dahil. Soyağacınızdaki hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak, doktorunuzun gereken tarama testlerini yapmasına, önlemleri almasına ve sizin de sağlıklı tercihleri yapmanıza yardımcı olur.

Kimden bilgi almalıyız?

Anne ve baba, kardeşler, büyükanne ve büyükbaba, amca, teyze, dayı ve kuzenler. Bir de çocuklardan. Çünkü çocuklarda olan bir hastalık da ileride anne ve babada olabilir. Mesela 25 yaşındaki bir genç meme kanseri olmuşsa 45-50 yaşındaki annesi de meme kanseri olabilir.

Sadece hastalıklar mı genetik olarak geçer?

Hayır. Mesela ailede 90 yaşına kadar yaşayan iki kişi varsa siz de büyük ihtimalle o yaşa kadar yaşayacaksınızdır.

Ailedeki hangi hastalıklar sorgulanmalı?

Alzheimer hastalığı, astım ve alerjiler, doğum anomalileri, görme kaybı, körlük, kanserler, şeker, kalp, yüksek tansiyon, yüksek kolestero, obezite, felç,ani ölümler.

Aile öyküsünü öğrenerek hastalık riskini ortadan kaldırmak mümkün mü?

Anne, baba, büyükanne ve büyükbabalarımızdan birçok şey miras olarak geçer. Hücrelerimizin içindeki genler bu özellikleri bireyden bireye taşır. Bu genleri ebeveynlerimizden alırız. Bazı genler bazı hastalıklara yakalanma ihtimalimizi arttırır. Aile bireyleri aynı hastalıkları paylaşıyorsa, sizin de aynı hastalığı taşıma riskiniz olabilir. Ancak aile hastalık öyküsünü öğrenerek, buna göre önlem alarak ve sağlıklı seçimler yaparak hastalık riskinizi ortadan kaldırabilirsiniz.

Avantajları nelerdir?

·         Masrafı yok

·         Yüksek oranda doğru tahminler yapılabiliyor

·         Bazı hastalıklarda risk sıfırlanabiliyor. Bazılarında da önemli oranda azaltılabiliyor. Kalın bağırsak, prostat, rahim ağzı ve meme kanserlerini önlemek mümkün.

·         Her zaman kötüyü işaret etmiyor. Sıklıkla iyi haberler de veriyor.

·         Aileden bir kişinin durumdan haberdar olması, diğer aile bireylerinin de geleceğini olumlu etkiliyor.