Hamilelikte pek çok rahatsızlık da kendini göstermeye başlıyor. Kadınları her yönüyle etkileyen bu özel dönemde bazı şikayetler var ki kadınları oldukça zorluyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. M. Özge Çiçek Özek, hamilelikte en sık görülen 3 şikayet konusunda önemli bilgiler verdi.
Bulantı:
Gebelikte mide bulantısı en oldukça sık görülen şikayetlerin başında gelir. Hamileliğin başlarında (ilk aylarda) yüksek oranda kendini gösteren bir şikayettir. Hamileliğe bağlı olarak artan hormonlar nedeniyle mide bulantısı meydana gelir. B-HCG hormonundaki artışla mide bulantısı arasındaki ilişki vardır. Çoğul gebeliklerde B-HCG hormonu daha çok arttığı için bulantı ve kusma da daha fazla görülür. B-HCG hormonunun azalmaya başladığı 3. ayın bitiminden sonra hamilelerde bulantı şikayeti de azalmaya başlar. Ayrıca gebelikte midenin asit salgılamasındaki artış, kokulara karşı hassasiyetin fazlalaşması, yorgunluk, halsizlik, stres, duygusallık gibi... faktörler de bulantının oluşmasını tetikler. Mide bulantıları gebelikten gebeliğe değişir. Bazı hamilelerde daha geç oluşmaya başlayabilir. Ancak gebeliğin genellikle 5'inci ve 6'ıncı haftalarında mide bulantıları başlar. Mide bulantıları çoğunlukla gebeliğin 3'üncü ayı bittikten sonra hafifler ve sona erer. Oldukça nadiren daha uzun sürer,hatta doğuma kadarda sürebilir. Gebelerin %10'unda bulantı-kusma şikayetleri hamileliğin sonuna kadar sürebilir. Bazı gebelerde de mide bulantısı ve kusma hiç gerçekleşmeyebilir. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur. Mide bulantısı ile başa çıkmak için; Hafif, az yağlı ya da yağsız yiyecekler tüketilmelidir. Midede şişkinlik oluşturan yiyecekler ve içeceklerden uzak durulmalıdır. Sabah uyandıktan sonra tuzlu çubuk kraker, leblebi veya bisküvi yemek ve ayağa kalkmadan bir 10-15 dakika beklemek sabah mide bulantılarını önlemeye yardımcı olur. Haşlanmış patates de mide bulantısına çözüm olabilir. Yine peynir, yoğurt tüketmekte mide bulantısına iyi gelebilir.
Baş dönmesi:
Gebelikte baş dönmesi de karşılaşılan sık sorunlardan biridir. Hamile bir bayanda sersemlik hissi ya da baş dönmesinin bilinen veya kuşkulanılan pek çok nedeni olabilir.1'inci 3 aylık dönemde hızla genişleyen dolaşım sistemini, var olan kan hacminin yeterli derecede doldurmaması baş dönmesinin sebebi olabilir. Ayrıca 2'inci 3 ayda genişleyen rahmin anne adayının kan damarlarının üzerine basınç yapar bu durum sonucunda da baş dönmesi meydana gelebilir. Baş dönmesi yatarken ya da otururken her kalkışta oluşabilir. Bu duruma Postural Hipotansiyon yani durumsal kan basıncı düşüklüğü denir. Kan basıncının hızla düşmesiyle birlikte birdenbire beyine daha az kan gitmesi nedeniyle meydana gelir. Bu sorunun çözümü ise; Her zaman ani hareketle değil yavaş yavaş ayağa kalkmaktır. Kan şekerinde düşmede baş dönmesi yapabilir. Kan şekerinin düşmesinin nedeni genellikle uzun süre aç kalmaktır. Bu durumdan her yemekte kan şeker düzeyinizi korumaya yardımcı olacak proteinler alarak ya da sık ve azar azar yemek yiyerek, öğünler arasında alıştırarak tüketerek kendinizi koruyabilirsiniz. Gerekli durumda kan şeker düzeyinizi hızla yükseltebilmek için 1 kutu meyve suyu ya da 1-2 meyveyi yanınızda olsun. Baş dönmesi sorunu yaşan gebelerin gün içinde kendisini çok fazla yormaması, çok fazla ve ani hareket etmemesi gerekir. Ayrıca çok fazla ayakta kalmamasında da fayda vardır.
Kansızlık problemi de gebelikte baş dönmelerine ve gözde kararmaya yol açar. Ayrıca az su içmek (vücut susuz kalıyor),sürekli sırt üstü uyumak, fazla egzersiz yapmak da baş dönmelerine ve göz kararmalarına neden olur. Annenin gebelik sürecinin ilerlemesiyle birlikte rahmi de büyümeye başlar. Büyüyen rahim annedeki kan damarlarına baskı meydana getirir. Bu baskı nedeniyle de baş dönmeleri oluşur. Bunun için uyurken sol tarafına doğru uyumak ya da uzanmak bu baskıyı azaltacak ve anne adayını rahatlatacaktır. Mecbur kalmadıkça sırt üstü uyumamak faydalı olacaktır.Eğer hamilelerdeki baş dönmeleri çok sık ve şiddetli oluyorsa bir uzmana görünmesi gerekir. Hatta bu semptomlara bir de sık yaşanan bayılma durumları da eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Çünkü gebelikte baş dönmesi ve baygınlık başka bir rahatsızlığın belirtisi de olabilir.
Bel, sırt ve bacak ağrıları
Hamileliğin ilerleyen zamanlarında artan beden ağırlığı, uterus ve fetusun ağırlığı, çoğalan sıvı oranları sonucunda yerçekimine karşı koymak isteyen omurgada bazı pozisyon değişiklikleri oluşur. Ağrılar özellikle bel ve sırt bölgesinde meydana gelir. Bunun sebebi bel – sırt omurlarına içe dönük bir eğim verilmesidir. Ağrının başlıca sebebi omurga çevresindeki kasların bu duruşu sağlayabilmek adına uzun süreli kasılı (spazm)kalmalarıdır. Şikayetleri azaltmak amacıyla Omuzlar dik olacak şekilde durmak ya da oturmak, otururken bel bölgelerinin arkasına uygun büyüklükte bir yastığı yerleştirmek, ortopedik ve yüksek topuklu olmayan uygun ayakkabı giymek ve yattıkları yatağın nispeten sert ve ortopedik olması bu ağrıları azaltır. Bu ağrılar dayanılmayacak duruma geldiyse mutlaka bir uzmana danışılmasında fayda vardır.