Stres kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepki durumudur. Stresi; kaygı, aşırı uyarılmışlık hali, engellenme, duygusal çöküntü, gerginlik ve çatışmalar yaratıyor.
Günlük stresler (trafik sıkışıklığı ve ev yaşamındaki sıkıntılar, aksamalar), gelişimsel stresler ve hayat krizleri olarak üçe ayırabiliriz.
Gelişimsel stresler, kişinin kronolojik yaşıyla bağlantılı yaşanan; ergenlik, orta yaş krizleri, menopoz dönemi krizleri olarak sıralanabilir. Hayat krizleri ise, insan hayatına önemli ölçüde yön veren, insan hayatını etkileyebilecek olaylar; ölümler, boşanmalar, ayrılıklar, hastalıklar; vb. gibi.
102
Genel anlamda stres, kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepkidir. Psikolojide kullanılan stres ise, kişinin stres kaynaklarını nasıl algıladığı ve yorumladığına ilişkin bir tanım. İki kişi de aynı şeyi yaşıyor; biri psikolojik strese dayanıklı olurken diğeri stresten çok etkileniyor. .
Çünkü herkesin dayanma gücü birbirinden farklı. Bunun altında; kişilik özelliklerimizin, sosyal desteğin olmasının, maddi yeterliliklerin ve de en önemlisi geçmiş yaşantıların büyük önemi var. Geçmişte şu andaki durumuna etki edecek bir stres yaşamışsa kişinin bakışı daha farklı oluyor.
103
Günlük yaşam krizlerinin ve mücadelenin çok fazla yaşandığı, başa çıkmanın zorlaştığı meslekler; öğretmenlik, polislik; fiziki koşulları zorlayıcı, tozlu, gürültülü, aşırı sıcak ya da soğukta çalışılan işler, vardiyalı ya da gece işleri; yoğun rekabet ve zaman baskısı altında çalışan cerrahlar ve gazeteciler... Bir de psikolojik talebin fazla olduğu ama inisiyatif kullanılamayan sekreterlik gibi meslekler yüksek risk altında.
104
Strese dayanıklı olabilmek için katı olmamak gerekiyor. Yani bu esnek yapıyı insan ilişkilerine yansıtmak, en küçük hatalarda parlamamak, affedici olmak, şans vermek gerekiyor. Esnek kişilik deyince ön plana çıkan özellikler:
-Esnek kişilik yapısında, iş ve sosyal çevrelerinden kopuk olmak -Olaylara daha geniş açıdan bakabilmek -İyi iletişim kurmak -Rekabet, saldırganlık gibi durumları kontrolde tutabilmek -Yaşamdan ve insanlardan olumlu beklentiler içinde olmak -Gelecek planları yapmak -Mücadele ve değişiklikten zevk almak -Aşırı mükemmeliyetçi olmamak -Her şeyi kontrol etme saplantısına sahip olmamak -Hoşgörülerini hep en üst düzeyde tutmaya çalışmak
105
Bu site deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca çerez(cookie) kullanmaktadır. Bu konu hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.