Sürekli ağlayan, istedikleri yapılmadığında kendini yerden yere vuran çocuk görüntüsü her ebeveynin hafızasında. Peki çocukların bu denli yüksek tepkiler vermesi normal mi? Öfke nöbeti sırasında anne babalar çocuklarına nasıl davranmalı? Çocukla öfkesiz bir iletişim mümkün mü? Çocuk Gelişimcisi ve Anne Çocuk Yazarı Deniz Temur, çocuklarının öfkesiyle baş etmekte zorlanan anne babalar için çözüm yollarını anlattı.
Öfke nöbetlerinin erken çocukluk döneminde sözsüz iletişimden sözlü iletişime geçiş sürecinde başladığını ve kendini sözcüklerle tam olarak ifade edemeyen çocuklarda normal gelişim sürecinin bir parçası olduğunu söyleyen Deniz Temur, bu evlerde ebeveynlerin sakin ve sabırlı olmaları gerektiğinin altını çizdi. Öfke kontrolünün 4 yaş ve sonrasında sözlü iletişimin güçlenmesiyle giderek azalması geretiğini söyleyen Temur, "Çocuğunuz sözlü iletişim kurma becerilerini geliştirmiş olsa bile sürekli öfke nöbetleri, ağlama krizleri ve inatlaşma yolunu seçiyorsa ebeveynlerin önce aile içi yaşamlarını sorgulamaları ve çocukla iletişim kanallarını doğru frekanslara çekmeleri gerekir" dedi.
ÇOCUKLAR NEDEN ÖFKELENİR?
Temur şöyle devam etti:
"Çocuklarda öfke temelli iletişiminin en yaygın nedeni çevrelerinde bu yolla iletişim kuran yetişkinlerden öğrendikleri deneyimlerdir. Eğer ailesinde bir veya birden fazla kişi duygularını ve düşüncelerini öfke yoluyla ortaya koyuyorsa çocuk bu modeli özümser ve aynı yolla iletişim kurmaya başlar. İkinci en büyük neden ise çocukların öfke kontrolünde zorlandıkları anlarda anne ve babaların aşırı sert yada gevşek davranışları tercih etmeleridir. Öfke nedeniyle çocuğa bağırılır, cezalandırılır yada yaptırım uygulanırsa çocuk öfkesini kontrol etmek yerine güçlendirir. Aynı şekilde çocuğun istekleri sırf öfkesi dinsin diye anne ve babalar tarafından hemen yapılıyorsa öfke çocukların isteklerine ulaşmaları için kullandıkları bir yol haline dönüşür. Bunu dışında değişen yaşam düzeni, anne-baba ilgisizliği, kardeş kıskançlığı gibi nedenler de çocuklarda öfkeye neden olabilir."
ANNE VE BABALAR NE YAPMALI?
"Öfke aslında çocukların duygularının dışa vurumudur" diyen Temur, anne babalara "Önce çocuğunuzun öfkesinin nedenini bularak işe başlayın" önerisinde bulundu. Ardından da şunları söyledi:
- Çocuğun öfke duymasına neden olan duygularını anlayın. Ona hissettiklerini anladığınızı ancak duygularını sözlerle yada çizerek anlatırsa ona yardımcı olabileceğinizi aktarın.
- Çocuğunuzun duygularını anlamak için ille de kriz anlarını beklemeyin. Onu gün içinde kızdıran, üzen, sevindiren şeyler hakkında sohbetler edin. Bu sohbetler sırasında dikkatinizi onun anlattıklarına verin ve sorgulamadan duygularına odaklanın.