İlk yardım hataları nelerdir sakın tokat atmayın!

Zaman zaman hepimiz hatalar yapabilir ancak bazı hataların sonucu bir insanın hayatına neden olabilir. Sokakta yürürken veya arkadaş ortamında anlık gelişen sonuçlar ilk yardım gerektirebilir. Ancak ilk yardım yaparken nelere dikkat edilmeli? Yapılmaması gereken hatalar nelerdir? Bu tarz soruların yanıtı için Okan Üniversitesi Hastanesi Acil Servis Doktoru Çağatay Tuğrul Özseçen, dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıraladı...

HASTANIN 'DOĞRUS' YAPILAN İLK DEĞERLENDİRMESİ HAYAT KURTARICIDIR

Bu çerçevede öncelikle sakin kalarak hastanın ilk değerlendirmesini yapmalı, ancak çevremizde bu alanda bizden daha eğitimli bir kişi yoksa o zaman müdahaleye karar vermeliyiz. Birçok durumda, hastanın doğru yapılan ilk değerlendirmesi hayat kurtarıcıdır. Eğer tespit ettiğimiz durumda yapılacak doğru müdahaleyi tam olarak bilmiyorsak ya da emin değil isek yapılacak ilk iş eğer hasta tehlikeli bir ortamda ise oradan uygun taşıma yöntemi ile (özellikle travmalarda omurga ve büyük kemikleri koruyarak) uzaklaştırmak, solunumuna engel bir hal varsa ortadan kaldırmak (kravat, eşarp, sıkı yaka, takma diş, yabancı cisim vb.) ve sağlık profesyonellerinin veya eğitimli ilk yardımcıların ulaşmasını beklemektir. Bunun için de ya kendimiz arama yapmalı (112) ya da eğer müdahale ediyor isek birisini arama ve yardım çağırma ile görevlendirmeliyiz

BAYILMA GİBİ DURUMLARDA KİŞİYE TOKAT ATMAK 

Kısa süreli bilinç kaybının sebebi kan basıncındaki düşüş, havasızlık, büyük üzüntü duymak veya aşırı duygusal dalgalanma ve açlık olabilir. Nabız ve solunum düzenli ise hasta sırt üstü yatırılıp ayakları yükseltilir ve hareketsiz bir şekilde yatması sağlanır. Sonrasında ise baygın kişi kalabalık ve kapalı bir yerde duruyorsa sakin ve açık bir alana alınmalıdır. 

SARA NÖBETİ GEÇİREN HASTAYA SOĞAN KOKLATMAK

Nöbet geçiren epilepsi hastaları kasılmalar ile kendilerine zarar verebilirler, bu yüzden önceliğiniz hastanın etrafındaki tehlikeli cisimleri uzaklaştırmak olmalıdır. Dişlerinin arasına mendil ya da bez parçası konularak hastanın dilini ısırması engellenebilir. Baygınlık ve nöbet geçiren kişilere koklattığınız soğan ya da kolonya, hastanın nefes almasına engel olabilir. Genellikle, nöbetler birkaç dakika içinde durur bu yüzden böyle bir durumla karşılaştığınızda beklemeli ve sağlık ekiplerine haber verilmelidir.

HER BOĞULMA DURUMUNDA KALP MASAJI YAPMA

Boğulmalar yoğun dumana maruz kalma ya da suda fazlasıyla karşılaşılan tehlikeli durumlardır. Boğulan kişi sudan çıkarıldığında ilk olarak nabız, kalp atışları ve solunumu kontrol edilir. Problem olduğunda eğitimli kişilerce solunum ve kalp masajı uygulanır.

NEFES BORUSU TIKANMASI DURUMUNDA SIRTA HIZLICA VURMAK

Yine en çok yapılan yanlışlardan biri de, nefes borusunda kısmi tıkanma olan birinin sırtına vurulmasıdır. Nefes almakta güçlük çeken ve kısmi tıkanma yaşayan birine hiçbir şekilde müdahale edilmemesi ve öksürmeye teşvik edilmesi gerekir. Ve tabii sırta vurmak isteyenleri de engellemeyi unutmamak lazımdır.

ZEHİRLENEN KİŞİYİ PARMAKLA KUSTURMAYA ÇALIŞMAK 

Midedeki zehirli maddenin kusturularak çıkartılmaya çalışılması hastaya daha büyük zararlar verebileceği için sindirim yoluyla zehirlenmelerdeki en temel ilk yardım yöntemi olan; ağzı su ile çalkalanma işlemi yapılmalıdır. Özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmamalıdır ve tıbbi yardım istenmelidir.

YANIKLARA VE YARALARA DİŞ MACUNU TÜTÜN GİBİ ŞEYLER SÜRMEK

Öncelikle bunlar tıbbi bir ürün değildir, kullanım amacı dışında kullanılmasını önermek doğru olmayacaktır. İlaveten kuruyan diş macunu, tütün, şeker vb.nin daha sonra özellikle yanmış, yaralı ve hassas bölgeden temizlenmesi hem sağlık personeli hem de hasta için sıkıntılı olacaktır.