Bir Sapığın İdeoloji Rehberi

İstanbul Modern Sinema'da 11-23 Mayıs tarihleri arasında gösterilecek "Bir Sapığın İdeoloji Rehberi" programı adını süperstar filozof Slavoj Zizek’in son belgeselinden alıyor. Sinema tarihinden çeşitli filmleri yorumlayan Zizek, sinemanın nasıl arzu duymamız gerektiğini dikte ettiğini ve bu nedenle sapkın bir sanat olduğunu iddia ediyor. Programda da gösterilecek olan "Sapığın İdeoloji Rehberi"nde, yol göstericimiz Zizek tanık olduğumuz öykünün ötesindeki sinemanın kapılarını bizim için aralıyor. Seçki, bir yandan Laos’un geleneklerine bağlı bir köyünden, Avrupa’nın 1968 hareketine uzanıyor, öte yandan sinemanın psikanalizle ilişkisini ele alan, sinemanın bir illüzyon ve arzu makinesi olduğunu adeta kanıtlayan filmler sunuyor.

Programda, günümüz felsefe dünyasının popüler düşünürlerinden Slavoj Zizek’in, sinemanın psikanalizle ilişkisini ele aldığı ilk belgeseli “Sapığın Sinema Rehberi”nden sonra Sophie Fiennes ile ortaklığını sürdürdüğü, biçimsel anlamda bir devam niteliği taşıyan “Sapığın İdeoloji Rehberi”; Olivier Assayas’ın Venedik Film Festivali’nde “En İyi Senaryo” ödülünü alan “Mayıstan Sonra”; Andrzej Jakimowski’nin Varşova Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ve İzleyici Ödülleri’ni kazanan “Hayallerin Ötesinde”; Kim Mordaunt’un 2013 Berlin Film Festivali'nde “En İyi İlk Film”, “Uluslararası Af Örgütü Ödülü”, ve “En İyi Film-Çocuk Jürisi” ödüllerine layık görülen “Roket”; Cho Jae-Hyun, Zia’nın “Yük”; Shane Carruth’un “Gizli Kimya”; Malgoska Szumowska’nın “…Adına”;  Bobcat Goldthwait’in “Tanrı Amerika’yı Korusun” ve Paul Andrew Williams’ın “Yarım Kalan Şarkı” isimli filmleri yer alıyor.

Sapığın İdeoloji Rehberi (The Pervert’s Guide to Ideology), 2012
İngiltere-İrlanda, DVD, Renkli, 135’, İngilizce
Yönetmen: Sophie Fiennes
Oyuncular: Slavoj Zizek
Günümüz felsefe dünyasının popüler düşünürlerinden Slavoj Zizek, sinemanın psikanalizle ilişkisini ele aldığı ilk belgeseli Sapığın Sinema Rehberi’nden sonra biçimsel anlamda bir devam niteliği taşıyan Sapığın İdeoloji Rehberi adlı bu filmde de Sophie Fiennes ile ortaklığını sürdürüyor. Yaşadığımız toplumu post modern olarak niteleyen Zizek, topluma tüketim ideolojisinin hakim olduğunu, değerlerinin ise haz almak, fantezi ve arzu olduğunu söylüyor. Psikanalizi Hollywood ve dünya sinemasının çeşitli film örneklerine uygulayarak, metnin içine sızmış ideolojik mesajları deşifre ediyor. Belgeselde, Taksi Şoförü, Jaws, Titanik, Full Metal Jacket, Kara Şövalye gibi filmlerin yanı sıra dünya sinemasının ağırlıklı olarak propaganda amaçlı çekilmiş bazı filmleri ve tüketim toplumunun başlıca meta markalarının reklam filmlerinde kullandıkları mesajlar da yer alıyor.

Mayıstan Sonra (Après Mai) (Something in the Air), 2012
Fransa, Blu-ray, Renkli, 122’, Fransızca-İtalyanca
Yönetmen: Olivier Assayas
Oyuncular: Lola Creton, Clément Métayer, Félix Armand, Dolorès Chaplin, Carole Combes
Venedik Film Festivali’nden “En İyi Senaryo” ödülü ile dönen film, Avrupa gençliğinin 1968 Hareketi sonrasında yaşadığı çalkantıları ele alıyor. Mayıstan Sonra, 60′lı yılların sonlarında çıkan öğrenci isyanları ekseninde 70′lerin Fransa’sına genç lise öğrencisi Gilles ve arkadaşları üzerinden bir bakış atıyor..

Hayallerin Ötesinde (Imagine), 2012
Polonya-İngiltere-Portekiz-Fransa, 35mm, Renkli, 105’, İngilizce
Yönetmen: Andrzej Jakimowski
Oyuncular: Alexandra Maria Lara, Edward Hogg, Melchior Derouet, Francis Frappat

Görme yetisi olmayan Ian uzun yıllardır “mekansal oryantasyon” (echo-location) yöntemi ile baston kullanmayı bırakmış ve bu yöntemle hayatın içerisine girebilmeyi başarmıştır. Sorunlarının dışarıdaki dünyayı hayal etmekle yok olacağına inanan Ian, Lizbon'da görme engelli insanlar için özel eğitim veren bir kliniğe eğitmen olarak atanır. Ian buradaki öğrencilerine günlük olarak alışılmışın dışında eğitimler vermeye başlar. Film geçen yıl Varşova Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ve İzleyici Ödülleri’ni kazanmıştı.

Yarım Kalan Şarkı (Song for Marion), 2012
İngiltere, 35mm, Renkli, 93’, İngilizce
Yönetmen: Paul Andrew Williams
Oyuncular: Terence Stamp, Vanessa Redgrave, Gemma Arterton, Christopher Eccleston
72 yaşındaki huysuz emekli Arthur, kanserle boğuşan eşi Marion’ını kaybettikten sonra oğlu ve torunuyla da ilişkisini keserek kendini hayattan soyutlar. Ancak bir süre sonra Marion’ın gönülden bağlı oluğu sıra dışı koronun cazibesine kapılır.

Tanrı Amerika’yı Korusun (God Bless America), 2012
ABD, DVD, Renkli, 104’, İngilizce
Yönetmen: Bobcat Goldthwait
Oyuncular: Joel Murray, Tara Lynne Barr, Melinda Page Hamilton, Mackenzie Brooke Smith, Hastalıklı bireylerin Amerikan toplumundan ayıklanması gerektiğine inanan Frank aynı gün hem işinden kovulur hem de beyninde tümör olduğunu öğrenir. İlk cinayetinin ardından, her şeye isyan etmeye hazır, en az onun kadar öfkeli Roxy ile karşılaşan Frank, onun da yardımıyla kısa sürede bir ölüm makinesine dönüşür.

Roket (The Rocket), 2013
Avustralya-Laos, Blu-ray, Renkli, 96’, Lao
Yönetmen: Kim Mordaunt
Oyuncular: Sitthiphon Disamoe, Loungnam Kaosainam, Thep Phongam, Bunsri Yindi
Geleneklerine bağlı bir köyde inşa edilecek baraj yüzünden, lanetli olduğuna inanılan Ahlo adlı küçük bir çocuk, ailesi ile birlikte bir mülteci kampına yerleştirilir. Lanetli olmadığını kanıtlamak isteyen Ahlo, Roket Festivali’ne katılarak devasa bir roket inşa etmeye karar verir. Laos´ta çekilen ilk uluslararası yapım olan  Roket, 2013 Berlin Film Festivali'nde 'En İyi İlk Film', Uluslararası Af Örgütü Ödülü, ve En İyi Film-Çocuk Jürisi ödüllerini kazandı. 

Yük (Mu-Ge) (The Weight), 2012
Güney Kore, DVD, Renkli, 107’, Korece
Yönetmen: Jeon Kyu-Hwan
Oyuncular: Cho Jae-Hyun, Zia
2012 Venedik Film Festivali’nde sansasyon yaratan Yük, morgda çalışan Jung adlı bir levazımatçının hikayesinden yola çıkarak çağdaş bir metropolde dışlanmış, kenara itilmiş, ötekileştirilmiş insanların hayatlarına değiniyor. Gerçek üstü ögelerin ustalıkla kullanıldığı film, 2012 Tallinn En İyi Yönetmen ve 2012 Venedik Eşcinsel Aslan ödüllerine layık görüldü.

Gizli Kimya (Upstream Color), 2012
ABD, DVD, Renkli, 96’, İngilizce
Yönetmen: Shane Carruth
Oyuncular: Amy Seimetz, Shane Carruth, Andrew Sensenig, Thiago Martins
2004 yılında çektiği oldukça düşük bütçeli bilimkurgu filmi “Primer” ile Sundance Film Festivali’nde Jüri Büyük Ödülü alan yönetmen Shane Carruth, ikinci filmi “Gizli Kimya” ile yaşlanmayan bir organizmanın yaşam döngüsüne kapılan iki çifti anlatıyor. Film, romantizm, dram ve gerilimi iç içe geçirirken, günümüz ilişkilerinin yozlaşmasına dikkat çekiyor.



...Adına (W IMIE...) (In the Name of), 2012
Polonya, DVD, Renkli, 96’, Lehçe
Yönetmen: Malgoska Szumowska
Oyuncular: Andrzej Chyra, Mateusz Kosciukiewicz, Lukasz Simlat, Maja Ostaszewska
Kadınlar ile tanıdığımız Polonyalı yönetmen Malgorzata Szumowska, bu kez katolikliğin baskın olduğu Polonya’da eşcinsel bir rahibin yaşadıklarını anlatan bir filmle karşımıza çıkıyor. Rahip, bir köyde, problemli yetim çocukları topluma kazandırma görevini üstlenir. Ancak adım attığı bu topraklar, onu tanımaya bile yeltenmeyecek kadar dar görüşlü insanlara ev sahipliği yapmaktadır. Film 2013 Berlin Teddy Ödülü kazandı.