Psikoloji tarihinin en rahatsız edici deneyi: Milgram!

Deneyin dehşet veren sonuçları tam da bu aşamada görülmeye başladı. Verilen elektrik şoku arttıkça, deneklere, öğrencilerin yalvarma sesi dinletildi. Bir sonraki aşamada ise aniden kesilen öğrenci sesi dinletildi. Ama bazı denekler, tüm bunlara rağmen elektrik şokunun şiddetini artırmaya devam ederek deneyi sürdürüyordu. Üstelik deneye katılanların tamamı “normal” insanlardı. Yani hiçbirinin sadistlik vb. rahatsızlıkları yoktu. Milgram, ulaştığı rahatsız edici sonuçları, 1974 tarihli makalesi “İtaatin Tehlikeleri”nde özetledi. Ünlü psikolog bu araştırmasını ilk olarak 1963 yılında Anormal ve Sosyal Psikoloji dergisindeki makalesiyle tanıtmış ve deneyden sonra elde ettiği bulguları da Otoriteye İtaat isimli kitabında derinlemesine incelemiştir. Milgram deneyinden çıkan sonuç gerçekten dehşet vericiydi: Bireyler bir otorite söz konusu olduğunda, karakterlerini hiçe sayıp kendilerinden istenen eylemleri ne pahasına olursa olsun gerçekleştirebiliyorlardı. “Sadece görevlerini yapan, kendi başlarına vahşi işlere kalkışmayan sıradan insanlar, korkunç bir yok etme işleminin bir parçası olabilmekteler.”