Günlük tuz miktarı ne kadar olmalı azı da zarar çoğu da!

Sofralarımızın vazgeçilmesi tuzu dengeli bir şekilde kullanmak gerekiyor. Uzun süreli aşırı tuz tüketimi kan basıncını artırarak hipertansiyona yol açabiliyor. Uzun dönemli diyet yapanlarda sıklıkla karşılaşılan düşük tuz tüketimi ise kalp atım denetiminin bozulmasına, kas yorgunluğuna ve zihin bulanıklığına sebep oluyor. Yaklaşık olarak 1 silme tatlı kaşığı tuz ile günlük ihtiyacın karşılandığını belirten uzmanlara göre, yemeğin tadına bakmadan tuz eklememek ve masadan tuzlukların kaldırılması gerekiyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, dengeli tuz tüketiminin önemine dikkat çekti.

AZI DA ZARAR ÇOĞU DA

Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, uzun dönemli aşırı tuz tüketiminin felç riskini artırdığını belirterek şunları söyledi:

“Tuzun içeriğine baktığımızda sodyum ve klordan oluşur. Kan basıncının düzenlenmesinde önemli bir rolü olan sodyum, fazla tüketiminde kan basıncını arttırmakta ve hipertansiyon hastalığına sebep olmaktadır. Uzun dönemli aşırı tuz tüketiminde ise felç riskini arttırmaktadır. Özellikle bazı böbrek hastalığı olan bireylerde sodyum atımında azalma olacağından tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Bunun yanında uzun dönemli diyet yapan bireylerde sıklıkla karşılaşılan düşük sodyum tüketimi ise kalp atım denetiminin bozulmasına, kas yorgunluğuna ve zihin bulanıklığına sebep olmaktadır. Sodyum vücut için elzem bir mineraldir. Tüketim sınırının bilincinde olarak tüketilmesi ile zararlarından korunulabilir.”

İYOTLU TUZ KULLANIN

“Eğer guatr ile ilgili bir probleminiz yok ise iyotlu tuz almaya dikkat etmelisiniz” diyen Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, “İyot eksikliğine bağlı hastalıkların ortaya çıkmasıyla beraber 80'li yıllarda tuzlara iyot eklenmiştir. Ancak iyot uçucu bir mineraldir. Yemek pişirimi sırasında tuz eklendiğinde iyot buharlaşır ve etkisini kaybeder. Bu yüzden yemekleri pişirdikten sonra eklenirse hem tuzlu tat daha net alınır, böylece tüketimi de azalmış olur hem de iyot tüketimi de dolaylı yoldan arttırılmış olur. Eğer hipertansiyon kontrol altına alınabiliyorsa Himalaya tuzu gibi mineral içeriği yüksek tuzlar kullanılabilir. Tuz olarak iyotlu tuz kullanılması özellikle iyot alımı için çok önemli. Ayrıca minerallerden zengin olsun isterseniz kaya tuzunu da salatalarda kullanabilirsiniz” diye konuştu.

GÜNLÜK TUZ İHTİYACI 

Dünya Sağlık Örgütü'nün önerisine göre, günde 2400 mg sodyum tüketiminin yeterli olduğunu, diğer besinlerle de aldığımızdan ortalama 5 gram tuz alımı önerildiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Gizem Köse, “Yaklaşık olarak 1 silme tatlı kaşığı tuz ile günlük ihtiyaç karşılanmaktadır. Bu miktarı ölçmek zor olabileceğinden tencere yemeklerinin yapımında göz kararı tuz atmak yerine 1 silme yemek kaşığı tuz aşılmamalıdır. Porsiyona göre ölçüldüğünde ortalama bir yemeğe düşen miktar günlük alınması gereken miktarı karşılayacaktır” uyarısında bulundu.

MASADAN TUZLUĞU KALDIRIN 

Tuz tüketiminde dikkat edilmesi gereken en önemli noktanın yemeklerin tadına bakmadan tuz eklenmemesi olduğunu belirten Köse, diğer tavsiyelerini şöyle sıraladı:

“2011 yılında yapılan bir çalışma üzerine ilerleyen zamanlarda restoranların çoğunda masalardan tuzluk kaldırılmıştır. Tüketicinin istemesi üzerine tuz eklenmektedir. Bu çalışmadaki amaç kültürümüzde yoğun olarak kullanılan tuzun azaltılmasıdır. Günlük hayatta da evde masadaki tuzlukların kaldırılması ilk adım olacaktır. Ayrıca tuz içeriği yoğun olan hazır paketli besinler, atıştırmalıklar, krakerler, hazır makarnalar-çorbalar, konserve sebzeler, salata sosları ve turşu tüketimine de dikkat edilmesi gerekir. Günlük beslenmede bunlara yer veriliyorsa tuz kullanımı neredeyse hiç olmamalıdır. Tuz ile ilgili doğru bilinen bir yanlış paketli besinlerde yazmıyor diğer içeriğinin az olduğunun düşünülmesidir. Bir paket çubuk kraker yediğinizde neredeyse günlük tüketilmesi gereken miktara ulaşmış olursunuz ve sadece bir öğünde… Tuzdan tamamen uzak durmak da sağlıklı değil, bu yüzden diğer besinler için de geçerli olan ‘azı karar, çoğu zarar’ sistemine devam edilmesinde fayda var.”

TUZU ÇOK TÜKETİYORUZ

Ülkemizde tuz tüketiminin çok fazla olduğunun yapılan araştırmalarda ortaya çıktığını belirten Yrd. Doç.Dr. Gizem Köse, “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 veri tabanında yer alan 13 bin 707 kişinin yemeklere ekledikleri tuz hariç sadece yiyeceklerle aldığı sodyum oranı yüksek bulunmuştur. Türkiye’de tuz aşırı miktarda tüketilmektedir. Genel olarak önerilenin 2.5-3.5 katı kadar yani yaklaşık 1 yemek kaşığı kadar tuz tüketilmektedir” dedi.