Özellikle acıktığınızda sık sık sinirleniyor, ani öfke atakları mı yaşıyorsunuz? Yemek yedikten sonra kendinizi uyuklarken buluyor musunuz? Çok sık veya aniden acıkıyor, henüz 1 saat önce sofradan kalkmışken, kendinizi yeniden buzdolabının önünde mi buluyorsunuz? Tatlı veya karbonhidratlı besinlerin bağımlısı olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Veya, işe konsantre olmakta güçlük çekiyor, sık sık dikkatinizin dağıldığını hissediyor musunuz? Bu soruların bir kısmına ‘evet’ diyorsanız, ‘hipoglisemi’yi işaret ediyor olabilir. Tabi bunu anlamak için bir uzmana görünmek gerekiyor.

Endokrinoloji ve Metobolizma uzmanı Dr. Özlem Çelik’in  Hipoglisemi hakkında verdiği bilgiler şöyle:

 Hipoglisemi neden oluyor?

Ge­nel­lik­le den­ge­siz ve sağ­lık­sız bes­len­me ne­de­niy­le ye­mek ye­dik­ten son­ra artan kan şe­ke­ri­ne ya­nıt ola­rak olu­şu­yor. Ör­ne­ğin; öğün­ler­de ge­rek­si­nim­den az kar­bon­hid­rat al­mak ya da glisemik in­dek­si yük­sek ya­ni kan şe­ke­ri­ni hız­lı yükselten gı­da­la­rı faz­la ye­mek hi­pog­li­se­mi­ye neden ola­bi­li­yor. Hi­pog­li­se­mi­li hastaların ço­ğu­nu da in­sü­lin ve­ya di­ya­bet hap­la­rı ile te­da­vi edi­len di­ya­bet hastaları oluş­tu­ru­yor. İn­sü­li­nin kon­trol­süz­ce art­ma­sı so­nu­cu ge­li­şen bu tip hipoglise­mi, en sık gö­rü­len ne­de­ni oluş­tu­ru­yor. Ay­rı­ca her za­man­kin­den faz­la egzer­siz yapmak, kon­trol­süz al­kol kul­lan­mak da kan şe­ke­rini dü­şüre­bi­li­yor.

 Ne zaman belirti veriyor?

Beynin tek ener­ji kay­na­ğı şe­ker. Bu ne­den­le kar­nı­mız acık­tı­ğın­da bir şey­ler ye­me ih­ti­ya­cı hisse­de­riz. Eğer be­yin ih­ti­ya­cı ka­dar şe­ke­ri ala­maz­sa; iş­te bu du­rum­da tep­ki­si­ni bi­ze çe­şit­li sin­yal­ler gön­de­re­rek or­ta­ya ko­yu­yor. Hi­pog­li­se­mi ha­fif, or­ta ve ağır dü­zey­de sey­re­de­bi­li­yor ve kişiye göre özel­lik­ler gös­te­ri­yor. Bu du­rum birçok fak­tö­re bağ­lı olu­yor. Be­yin ener­ji­ye ihtiyaç duy­du­ğu için ki­şi­ye ye­mek yemeyle il­gi­li uya­rı­lar gön­de­ri­yor. Ye­mek yi­yin­ce, özellikle de bu tat­lı ol­du­ğun­da be­lir­ti­le­rin or­ta­dan kalk­ma­sıy­la in­san­lar ken­di­ni da­ha iyi hissedi­yor.

 Belirtileri nelerdir?

Açlık hissi, titreme, terleme, solukluk, çarpıntı, huzursuzluk, dudak ve dilde karıncalanma, hafif hipogliseminin belirtilerini oluşturuyor. Orta düzey hipoglisemide bunların yanı sıra baş veya karın ağrısı, uyuşukluk, konuşma güçlüğü, sinirlilik, terleme, solukluk, bulanık görme gibi sorunlar da gelişebiliyor. Hastalar genellikle açlığa tahammülsüzlük, acıktıklarında sinirlilik, öfke patlamaları, vücutta titreme, halsizlik, terleme sorunuyla hekime başvuruyorlar.

 Ciddi sorunlar oluşturur mu?

Hi­pog­lise­mi sı­ra­sın­da or­ta­ya çı­kan ya­kın­ma­lar sos­yal ve iş ya­şa­mın­da aksamalara ve ha­ta­la­ra ne­den olu­yor. Özel­lik­le sık tek­rar­la­yan hi­pog­li­se­mi­ler dik­kat, kon­san­tras­yon bo­zuk­luk­la­rı, unut­kan­lık ve bel­lek prob­lem­le­ri­ne yol aaçabiliyor  Has­ta­lar ba­zen ye­mek ye­dik­ten son­ra bi­le uzun sü­re ken­di­le­ri­ne gele­mi­yor. Eğer hi­pog­li­se­mi te­da­vi edil­mez­se ‘a­ğır hi­pog­li­se­mi­ye­’ dönüşebiliyor. Kan şekeri be­lir­gin ola­rak düş­tü­ğün­de; ge­çi­ci gör­me kay­bı, el­le­ri ve ayak­la­rı ha­re­ket etmek­te güç­lük çek­me ve ko­ma­ya ka­dar gi­de­bi­len bi­linç kay­bı gi­bi ol­duk­ça ciddi tab­lo­lar olu­şa­bi­li­yor.

 Diyabete yol açar mı?

Sık hi­pog­li­se­mi atak­la­rı ya­şa­yan ki­şi­le­rin faz­la ki­lo­la­rı var­sa ve özel­lik­le bi­rin­ci de­re­ce yakınla­rın­da di­ya­bet has­ta­la­rı mev­cut­sa, mut­la­ka araş­tı­rıl­ma­sı ge­re­ki­yor. Çün­kü sık tekrarlayan hipog­li­se­mi atak­la­rı, uy­gun­suz bes­len­me ve ki­lo alı­mı diyabetin oluş­ma ris­ki­ni yük­sel­ti­yor. Ön­lem alın­ma­dı­ğı tak­dir­de has­ta­la­rın üç­te birinde 10-15 yıl son­ra di­ya­bet or­ta­ya çı­ka­bi­li­yor.

 Nasıl tedavi ediliyor?

Sabah aç­ken şe­ke­ri­ne bak­mak, ar­dın­dan test ye­me­ği­nin yen­me­siy­le bir­lik­te yapılan kan şe­ke­ri öl­çü­mü ile kan şe­ke­ri ve in­sü­lin dü­zey­le­ri ko­lay­lık­la tes­pit edilebiliyor Eğer pan­kre­as­tan salgı­la­nan in­sü­lin hor­mo­nun­da­ki bir bo­zuk­luk­tan kay­nak­lan­mı­yor­sa, hi­pog­li­se­mi­yi ta­ma­men or­ta­dan kal­dı­ran bir te­da­vi ma­ale­sef yok. Ya­şam tar­zı ve doğ­ru bes­len­mey­le il­gi­li problemlerde ki­şi­nin te­da­vi­den çok ya­şam tar­zı de­ği­şik­li­ği ile doğ­ru bes­len­me­yi öğ­ren­me­si ge­re­ki­yor. Hipogliseminin iki te­da­vi şek­li var; bi­rin­ci­si ya­şam de­ği­şik­li­ği yap­mak, ikin­ci­si ilaç te­da­vi­si.