Sarı nokta hastalığı nedir görme kaybına sebep olabiliyor!

Makula olarak da adlandırılan sarı nokta hastalığı, genellikle 50 yaş ve üzerinde sık olarak görülmekle birlikte merkezi görme kaybına sebep olabilen bir rahatsızlıktır. Genetik faktörler hastalığın temel sebebidir. Bulanık görme, renkleri soluk görme belirtilerinden bazılarıdır. İşte sarı nokta ya da diğer adıyla makula dejenerasyonunun belirtileri ve tedavisi...

Sarı nokta hastalığı nedir?

Makula; sarı nokta da denilen ve keskin görmeden sorumlu retina tabakasının ortasında bulunan küçük bir alandır. 5 mm çapında olmasına rağmen merkezi görmeden sorumludur. Bu alanda, ışığı algılayan fotoreseptör hücreleri yoğun olarak bulunmaktadır. Yine bu alan detayların da görülmesini sağlar. Örneğin; iğneden iplik geçirmek ya da okumak gibi işler makula sayesinde gerçekleşir. Makula iyi çalışmadığı zaman bakılan alan bulanık ve karanlık gözlenir.

Merkez görme bozuklukları sebebi

Makula dejenerasyonu yani sarı nokta hastalığında, yanlardan (periferal) görme bozulmaz fakat merkezdeki (santral) görme bozulur. Örnek vermek gerekirse, kişi duvarda bir saatin varlığını görebilir, fakat saatin kaçı gösterdiğini bilemez. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmaz. Bu hastalar evde kendi işlerini görebilirler ancak tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, televizyon izleyemez ve araba kullanamazlar. Makula dejenerasyonu ilerleyici bir hastalıktır.

Hastaların %80'i kuru tip sarı nokta hastalığına sahip

Sarı nokta hastalığı (Makula dejenerasyonu) kuru (eksudatif olmayan) ve yaş (eksudatif) olarak iki şekilde sınıflandırılır.  Tanı konulan olguların %80’i kuru tip sarı nokta hastalığını oluştursa da, yaş tip sarı nokta hastalığı olguları bu hastalıkla ilişkili ciddi görme kayıplarının %80’inden sorumludur.

Yaş tip sarı nokta hastalığı

Yaş tip sarı nokta hastalığı, gözün arka tarafındaki kan damarlarının anormal gelişimiyle oluşur. Retina tabakası altında oluşan yeni damar yumağı retina tabakasında ödem ve kanamaya neden olur, bir başka deyişle bu kan damarları kan ve sıvı sızıntısına neden olabilir ve merkezi görmenizde kayıp ile sonuçlanabilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı, bir fotoğrafa bakarken ya da otobüsün numarasını okurken olduğu gibi hem yakın hem de uzağı görebilme yetinizi etkileyebilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı daha nadir görülmekle birlikte, daha sık ciddi görme kaybına neden olur. Batı dünyasında 50 yaşın üzerindeki kişilerde ciddi görme kaybının başlıca nedenidir.

Belirtileri

Renkleri daha soluk görme
Görme alanının merkezinde oluşan karanlık bölgeler ya da boş alanlar, bir başka deyişle baktığımız yerin veya cismin
ortasında bulanık bir alan veya karanlık bir leke görme
Düzgün çizgileri ya da yüzleri kırık ya da dalgalı görme
Okuma sırasında yazıları bulanık görme veya harfleri bozuk görme
Keskin görme gerektiren okuma ve benzeri aktivitelerde güçlük
Yüzleri tanımada güçlük
Daha fazla aydınlatma ihtiyacı, ışığa hassasiyet, gece görüşünde azalma ve zayıflamış renk hassasiyeti de yaş tip sarı nokta hastalığının belirtileri arasında bulunur.

Kuru tip sarı nokta hastalığı

Kuru Tip Sarı Nokta, hastalığın en sık görülen formudur. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı'nda retinada kısmen incelme ve dejenerasyon başlayabilir. Bu durum da yavaş ancak ilerleyici görme bozukluğu meydana gelir. Neden olduğu etkileri düzeltebilecek bir tedavi mevcut olmamakla birlikte, çalışmalarda vitaminler, mineraller ve antioksidanların hastalığın gelişimini yavaşlatabildiği gösterilmiştir. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı, fark edilmeksizin ilerleyebilir. Bu nedenle göz hastalıkları uzmanını en az yılda bir kez ziyaret etmeniz çok önemlidir.

Belirtileri

Yazıların bulanık görünmesi
Renklerin daha az parlak görünmesi
Puslu görme

Sarı nokta hastalığının risk faktörleri

Yaş: Yaş artıkça sarı benek hastalığının görünme oranı artar. Özellikle 50 yaş üzeri bireyler, bu hastalığa yakalanmaya daha müsaittirler.

Aile geçmişi ve genetik faktörler: Araştırmalar sarı nokta hastalığından sorumlu birçok gen keşfetmişlerdir. Bu nedenle hastalığın kalıtsal özelliği olduğu düşünülmektedir.

Irk: Sarı benek hastalığı beyaz ırkta daha fazla gözlenmektedir.
Tütün kullanımı: Sigara içmek ya da sigara dumanına maruz kalmak sarı benek hastalığı riskini artırmaktadır.

Obezite: Araştırmalar erken evre sarı benek hastalığının daha hızlı ilerlemesinde obezitenin etkisi olduğunu göstermektedir.

Kardiyovasküler hastalıklar: Eğer bireyde kalbi ya da kan damarlarını etkileyen kardiyovasküler hastalıklar varsa, sarı nokta hastalığı için daha yüksek risk altındadır.

Sarı nokta hastalığı tedavisi

10 yıl öncesine kadar yaş tipteki sarı nokta hastalığında hastalarda bulunan anormal damar ya da kılcal damar büyümeleri lazer ile tedavi ediliyordu. Bununla birlikte, bu tedaviler en iyi ihtimalle hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyordu. Son 10 yıl içerisinde geliştirilen vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri, yaş tipteki sarı nokta hastalarına büyük fayda sağladı. Göz içi enjeksiyonları ile hastaya uygulanan ilacın, yaş sarı nokta hastalarının hemen hemen hepsinde, görüşü stabilize ettiği gözlemlenmiştir. Bununla beraber, birçok hastanın görme keskinliğinde önemli bir iyileşme sağlamaktadır. Kuru tip sarı nokta hastalığında göz içi ilaç enjeksiyonları uygulanmaz. Kuru tipteki sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bu bölgeyi besleyecek ve rejenerasyonunu sağlayacak diyet ve besin destekleri önerilir.