Kanlı balgam ne anlama gelir?

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta uyarılarda bulundu.

Hemoptizi (balgamdan kan gelmesi) tipik olarak parlak kırmızı renkte ve köpüklüdür ama solunum yollarında bir süre bekledikten sonra çıkarılırsa kanın rengi değişir, koyu kırmızı kahverengi olur.

Burun, ağız içi, yutak ve gırtlaktan kaynaklanan üst solunum yolları kanamalarının ve sindirim sistemine ait kanamaların hemoptiziden ayırt edilmesi gerekir.

Hastalar çoğu zaman kanamanın akciğerlerden geldiğini (hatta bazen hangi taraftan geldiğini bile) çok iyi tanımlarlar. Tipik bir kanamada önce nefes borusunda yanma ve gıcıklanma hissedilir, ardından hastanın burnuna kan kokusu gelir ve daha sonra da öksürerek kan çıkarılır.
Hemoptizi, ciddi bir hastalığın belirtisi olabileceğinden üzerinde önemle durulmalı ve sebebi mutlaka araştırılmalıdır.

Hemoptizi daha çok bir akciğer hastalığı belirtisi olmakla beraber, kanama burun, boğaz ve gırtlaktan da gelebilir. Bu bölgelerin hastalıkları muayene ile kolayca tanınabileceği için, hemoptizi tanımlayan bir hastanın öncelikle kulak, burun, boğaz muayenesi yapılmalıdır.
Şiddetli öksürükler de geçici olarak kanamalara yol açabilir.

Balgamda kanamaya neden olan önemli hastalıklar:

Akciğer kanseri

Sigara tiryakisi, yaşlı kişilerde ilk akla gelmesi gereken ihtimaldir. Hemoptizi, kanserin ilk belirtisi olabilir fakat maalesef erken belirtisi değildir. Teşhis için, akciğer röntgeninden başka bilgisayarlı tomografi, bronkoskopik incelemeler de gerekir. Akciğer kanserinde erken teşhis hayat kurtarır.

Tüberküloz

Halk arasında ince hastalık, verem gibi isimlerle bilinen akciğer tüberkülozu da balgamda kanamaya neden olan hastalıkların en sık saptanan nedenlerindendir.
Kesik kesik öksürük, iştahsızlık, halsizlik, zayıflama, hafif ateş ve gece terlemesi hastalığın diğer belirtileridir. Teşhis için akciğer röntgeni ve balgamda verem mikrobunun saptanması gerekir. Doğru ilaçlarla yeterli süre tedavi edildiğinde tamamen düzelen bir hastalıktır.

Zatürre

Başlıca belirtileri, üşüme, titreme, yüksek ateş, öksürük, cerahatli balgam, göğüs ağrısı ile birlikte balgamda kanama olmasıdır. Kesin teşhis için akciğer röntgeni yeterlidir. Uygun antibiyotiklerle yerinde hiçbir iz bırakmadan düzelir.

Akciğer embolisi

Akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması ile oluşur. Pıhtının kaynağı bacakların derin toplardamarlarıdır. Ani başlayan batar tarzda göğüs ağrısı, nefes darlığı, öksürük akciğer embolisini düşündürmelidir. Teşhis için röntgenden başka akciğer tomografisi, sintigrafisi ve özel durumlarda anjiografi yapılmalıdır. Tedavide kanı sulandıran ilaçlardan yararlanılır.

Bronşektazi

Bronşlarda yaygın veya bölgesel olarak genişleme ve harabiyet vardır. Başlıca sebebi çocukluk çağında geçirilen kızamık, boğmaca, zatürree gibi iltihaplı hastalıklardır. Tipik belirtileri tekrarlayıcı nitelikte öksürük, balgam ve zaman zaman da balgamda kanamadır. Kesin teşhis için ince kesitli bilgisayarlı tomografi yapılmalıdır.

Akciğer absesi

Alkoliklerde, düşkün ve yaşlılarda daha çok rastlanan bir hastalıktır. Yüksek ateş, titreme, çok bol ve kötü kokulu balgam ve genel durum bozukluğu başlıca belirtileridir. Bazı hastalar antibiyotikler ile tedavi edilebilirken bazılarında cerrahi girişim gerekir.

Diğer hastalıklar

Akciğerlerden başka, bazı kalp-dolaşım sistemi, kan, böbrek hastalıkları da balgamda kanamaya yol açabilirler.