Böbrek taşı tedavisi nasıl yapılıyor?
Böbrek iç havuzunda oluşan sertleşmiş mineral kitlelerinin, idrar birikim yerlerinde birleşmesiyle anlamına gelen böbrek taşı ve tedavisi hakkında merak edilenleri araştırdık.
Böbrek taşı, böbrek kanalları içerisinde oluşan mineral içerikli sert kitlelerdir. Bu taşların hangi etkenlerden dolayı oluştuğu ve oluşum mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Ancak,
- Ailevi yatkınlık
- Doğuştan böbrek anomalileri
- Cinsiyet gibi bilinen etkenler böbrek taşı oluşumunu
kolaylaştırmaktadır.
Böbrek taşları hangi
durumlarda sıkça görülür?
Erkeklerde böbrek taşı kadınlara nazaran daha fazla görülür. Az
hareket gerektiren meslek gruplarında ve yatalak hastalarda idrar
yollarında taşlar daha sık görülür. Hayvansal proteinlerin fazla
tüketilmesi (örneğin gut hastalığında) böbrek taşlarını artıran bir
etkendir. Lösemi, karaciğer yetmezliği, D vitamini fazlalığı gibi
bazı hastalıklar taş oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Taşlar kimyasal
yapılarına göre renk ve kırılabilirlik açısından birbirlerinden
farklılıklar göstermektedir. En sık görülen böbrek taşı çeşitleri
ürat ve oksalat taşlarıdır.
Böbrek taşının belirtileri
nelerdir?
Hastalık bulguları taşın yerleştiği bölgeye göre değişkendir. Taş
tamamen idrar yollarını tıkarsa, klinik olarak ağır seyretmektedir.
Bu tıkanma sonucu, idrarın geri birikmesi ile idrar yollarında sık
sık iltihap ve ciddi böbrek hasarları oluşur. Olay uzun sürerse
böbrek iltihabına ve böbrek apselerine veya hidronefroz denilen
böbreğin kağıt gibi incelmesi ve büyümesine neden olur. Böbrek
taşları hareket edip daha aşağıdaki idrar yollarına veya mesaneye
ulaşabilir. Bu durumda böbrek taşı bulunduğu yerde ciddi tahribata
neden olur ve hastada dayanılmaz ağrılar başlar.
Belli başlı belirtileri
nelerdir?
Dayanılmaz ağrılar
Kanlı ve cerahatli idrar
Bazen sindirim bozukluğu sayılabilir.
Ağrı devamlı ya da zaman zaman tekrarlayan fazlarda
görülebilir.
Eğer taş mesanede ise ağrı özellikle karnın alt bölgesinde
hissedilir.
Tedavisi nasıl
olur?
Tedaviler taşın cinsine göre belirlenir. Eritme, kırma, cerrahi
yöntem ve çeşitli etkilerle taşı düşürme gibi teknikler böbrek
taşlarının tedavisinde geçerli dört tekniktir.
Eritme;
Bu teknik özellikle ürat cinsi böbrek taşlarında uygulanır.
Cerrahi yöntem;
Cerrahi yöntemde böbrek bölgesinde yapılan kesilerle veya
endoskopik(hastanın içerisine küçük bir delik açılarak girilmesi)
cerrahi kullanılmaktadır.
Kırma;
Ultrasonik ses dalgaları hastaya odaklanarak bu dalgalara
toleransı(dayanıklılığı) düşük olan taşların ufalanması ve bu
ufalanan taşların düşürülmesi amaçlanır. Bazı durumlarda ufalanan
taşlar endoskopik cerrahi yöntemiyle vakumlanabilir.
Ayrıca ‘’Shock wave’’ yönteminde su havuzu içine girilerek taş
parçalanabilmektedir.
Düşürme;
Diüretik (idrarı artırma) yöntemler idrarla birlikte taşın
atılmasını amaçlamaktadır.
Böbrek taşı oluşmaması için
nelere dikkat edilmeli?
Hareketlilik
Fazla su içme
İdrar yolu enfeksiyonlarının erken tedavisi