Bebeklerde ve çocuklarda kalp hastalıkları nelerdir nasıl belli olur Prof. Dr. Naci Öner anlattı

Kalp hastalıkları genellikle ileri yaş hastalığı olarak bilinse de, gençler ve çocuklarda azımsanmayacak kadar fazla görülüyor. Yenidoğan bebeklerde doğumsal kalp hastalıkları ön plandayken, daha büyük çocuklarda enfeksiyonlar ve genetik yolla geçen rahatsızlıklar, kalp hastalıklarına yol açabiliyor. Memorial Ataşehir /Şişli Hastaneleri Çocuk Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Naci Öner, çocuklarda kalp hastalıklarının belirtileri hakkında bilgi verdi.

Çocukluk yaş grubu 0-18 yaş arasında yer alır ve her yaş grubunda kalple ilgili sorunlar yaşanabilmektedir. Yenidoğan bebeklerde doğumsal kalp hastalıkları daha ön plana çıkmaktadır. Yaşın ilerlemesiyle birlikte sonradan kazanılmış enfeksiyon ve genetik yolla geçen rahatsızlıklar kalp hastalıklarına neden olabilmektedir. Çocukların ebeveynler tarafından iyi gözlenmesi ve belirli aralıklarla rutin kontroller kalp hastalıklarının erken teşhisinde hayati önem taşımaktadır.

Bu 10 belirtiyi gözünüzden kaçırmayın

1 - Hızlı ve zorlu soluk alıp verme: Zatürre veya ateş gibi bir rahatsızlar olmadan yaşa göre hızlı soluk alıp verme, burun kanadı solunumu, yardımcı solunum kaslarının kullanılmasına bağlı kaburga aralarının içe doğru yer değiştirmesi çocuklarda kalp hastalığının önemli göstergesidir.

Dakika solunum sayısı;

Yenidoğan döneminde 60
Süt çocukluğunda 40
Büyük çocukta 30

Gençlerde 20’nin üzerindeyse ve beraberinde ateş, akciğer hastalıkları yoksa çocuk doktoru aracılığıyla çocuk kardiyolojisi doktoruna başvurmak gerekebilir.

2 - Morarma (Siyanoz): Çocuklar heyecanlandığında, soğukta veya banyo sırasında özellikle ağız çevresi, parmak uçlarında morarma olabilmektedir. Ancak morarma dilde, ağız mukozasında, devamlıysa ve egzersizle artıyorsa kalp hastalığı bakamından önemlidir.

3 - Çarpıntı: Kalp atımının çocuk tarafından fazlaca hissedilmesi ve rahatsızlık vermesidir. Çarpıntı, ritm bozukluğu belirtisi olabileceği gibi kansızlık, tiroid hormon düzensizliği, kalp hastalıkları, enfeksiyon hastalıklarında da görülmektedir. Devamlı çarpıntı hissinde mutlaka çocuk kardiyoloğu tarafından değerlendirilmelidir.

4 - Kalp atımının aşırı hızlı, aşırı yavaş veya düzensiz olması: Çocuklarda göğüs duvarı ince olduğundan kalp atımları ebeveynlerce hissedilebilmektedir. Yaş küçüldükçe kalp daha hızlı atar. Özellikle uykuda kalbin hızlı atması kalp hastalığı veya ritm bozukluğunu gösterebilmektedir. Aynı zamanda yenidoğan döneminde dakikada 80, diğer yaş gruplarında dakikada 60 altındaki kalp atımı, atımların düzensiz olması mutlaka değerlendirilmelidir.

5 - Kalpte üfürüm duyması: Çocukluk yaş grubunun herhangi bir döneminde her 2 çocuktan birinde kalpte üfürüm duyulabilmektedir. Ebeveynlerin bu üfürüm sesini duymaları mümkün olmayabilmektedir. Rutin kontroller sırasında kalpte normalden farklı bir ses duyulması çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından mutlaka değerlendirilmelidir. Yapılan ekokardiyografiye göre kalpte ya da ilişkili damarlardaki morfolojik bozukluklar olabileceği gibi, üfürümün hiçbir sebebi de olmayabilmektedir. Bu üfürümlere masum üfürümler denir.

6 - Göğüs ağrısı: Çocuğun göğüs sol kısmında ağrı-sıkışıklık hissi bazen kalple ilgili ciddi hastalıklara işaret edebilmektedir. Kalp damarlarındaki iskemi, kalbin çevresinde sıvı birikmesi, kapak problemleri göğüs ağrısı yapabildiği gibi, kaburgalar, göğüs duvarı ile ilgili basit hastalıklar da aynı yakınmaya yol açabilmektedir.

7 - Uzamış ateş: Beş günden fazla süren ve antibiyotiklere cevap vermeyen ateş, ülkemizde de sık görülen Kawasaki hastalığı ile ilgili olabilmektedir. Hastalığın teşhisi çok önemlidir. Çünkü kalbi besleyen koroner damarlarda hasar yaparak, bütün yaşamı etkileyebilir.

8 - Büyüme gelişme geriliği, çabuk yorulma, aşırı halsizlik: Kalp yetersizliği olan çocuklar soluk, halsiz ve arkadaşlarına göre daha çabuk yorulmaktadır. Enerji ihtiyaçlarını kalp yetersizliği ile savaşarak tükettiklerinden özellikle kilo alımı geri kalmaktadır.

9 - Eklem ağrısı ve şişliği: Kalp kapaklarını tutarak, hasar veren akut romatizmal ateş ilk olarak eklem ağrısı ve şişliğiyle kendini gösterebilmektedir. Kalp kapakları, kası, dış zarını etkileyen akut romatizmal ateş, tüm yaşamı etkileyen bir rahatsızlıktır.

10 - Göğüs grafisinde kalbin büyük olması, kalbin ve ana damarların biçimlenmesinde ve yerleşimindeki anormallikler: Bu belirtileri anne babaların bilmelerine imkan yoktur. Ancak çocukların rutin kontrollerini aksatmamak birçok kalp hastalığını daha başlangıç aşamasında ortaya çıkmasına olanak vermektedir. Çocuk doktoru veya aile hekimi tarafından tespit edilen göğüs grafisi bozukluklarının mutlaka ekokardiyografi ile değerlendirilmesi gerekmektedir.