Astım hastalığı nedir belirtleri ve tedavi yöntemleri nelerdir bulaşıcı mı doğuştan mı?

Astım, kişilerde solunum yollarının çevresel faktörlere karşı aşırı duyarlı olmasına denilmektedir. Krizler (ataklar) halinde medyana gelen bu hastalıkta toz, duman, koku, alerjen maddeler gibi çevresel etkenler birer uyarıcı niteliği taşır ve kişilerde nefes darlığına sebep olur. Bunların yanında sanayileşme, evcil hayvan beslenen evlerin sayısındaki artış, havadaki kirlilik ve nem oranının yüksekliği astım krizlerinde tetikleyici rol oynamaktadır. Kalıtsal olarak da gelişen astım, tedavi edilmez ise ciddi sorunlara yol açar. Okan Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah astım hakkında bilinmeyenleri anlattı.

ASTIM BULAŞICI DEĞİLDİR

Astımın ortaya çıkmasına, bazı genetik (kişisel) ve çevresel riskler neden olmaktadır. Kalıtımın, cinsiyet ve şişmanlık gibi bireyin kendisine ve ailesine ait faktörlerdir. Çevremizde bulunan ve sık karşılaştığımız bazı etkenler, genetik olarak yatkın olan kişilerde astımın ortaya çıkmasına sebep olur. Bir enfeksiyon durumu söz konusu olmadığından astım hastalığının bir kişiden diğer bir kişiye bulaşması söz konusu değildir.

ASTIM İLAÇLARI BAĞIMLILIK YAPMAZ

Astımın tedavisinde genel olarak nefes açıcı ilaçlar kullanılmaktadır. Astımda sprey ya da kuru toz şeklinde ilaçların kullanılmasının bağımlılık yapmasının söz konusu olmadığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, “Sprey/kuru toz uygulayıcıları kullanıldığında, ilaç hedef bölgeye vücutta dolaşmadan, doğrudan ulaşmaktadır. Bu yolla ilaç verilmesinin bağımlılık yapması söz konusu değildir. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar akciğerlere zarar vermez. Bu tür ilaçlar uzun araştırmalar sonucu geliştirilmiş hekim tarafından olası yarar ve zararı göz önüne alınarak hastaya verilmektedir” diye belirtti.

KORTİZONUN NEREDEYSE HİÇ YAN ETKİSİ YOKTUR

Astımlı hastalara kortizon, hastalığın alevlendiği ya da kriz durumlarında, ağızdan ya da enjeksiyon yoluyla verilir. “Kana hemen hemen hiç karışmayan sprey şeklindeki kortizonun ise neredeyse hiç yan etkisi yoktur” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı, bazı hastalarda sprey şeklindeki kortizon kullanımına bağlı ses kısıklığı ya da kuru öksürük gibi şikâyetlerin olabileceğini, bu tür şikâyetlerin de spreyi kullandıktan sonra ağzın çalkalanmasıyla önlenebileceğini söyledi.

ŞİKAYETLER GEÇİNCE İLAÇ KULLANIMI BIRAKILMAMALI!

Astım şikâyetleri düzelse de ilaçları azaltma ya da bırakma kararı, asla hasta tarafından kendi kendine verilmemelidir. Astım da bronşlardaki daralma her ne kadar geri dönüşümlü olsa da, eksik tedavi bronşlardaki daralmanın kalıcı hale gelmesine neden olabilir. Astım ilaçların ne kadar süre ile kullanılması kararı uzmanlara bırakılmalıdır.

HASTALAR DOKTOR ÖNERİSİ İLE SPOR YAPABİLİR

Doğru tedavi edilen ve kontrol altında olan astım, kişinin hayatını etkilemez. Astımlı hasta, doktorunun önerisi doğrultusunda spor yapabilir. Yalnızca, bazı hastalarda spor öncesi nefes açıcı ilaç kullanımı gerekli olabileceğini söyleyen Külah, bunların yanında spordan ziyade; spor yapılan yerin tozsuz olması gerektiğini vurguladı.

HAMİLELİKTE ASTIM TEDAVİ EDİLMEZSE BEBEĞE ZARAR VEREBİLİR!

Astımlı hastaların yaklaşık üçte birinde gebelik sırasında astım belirtileri hafifler, üçte birinde değişmez, üçte birinde ise kötüleşir. Sprey şeklindeki ilaçların neredeyse hiç yan etkisi yoktur. Bu nedenle gebelikte doktor önerisi doğrultusunda güvenle kullanılabilirler. Bebeğe asıl zarar verecek olan hekimin kontrolü altında verilecek olan ilaçlar değil, annenin astıma bağlı tedavi edilmemiş sorunlarıdır. Bu nedenle, astımlı hastaların gebelik boyunca hekim kontrolünde olmaları gerekmektedir.