Hamilelikte yüksek ateşe dikkat edin!

Tıpta yüksek ateş ya da hipertermi olarak bilinen durum, vücut ısısının normal değerler üzerine çıkmasını ifade ediyor. Normal vücut ısısı 36-37 derece arasında seyreder. 37 derecenin üzeri durumlar yüksek ateş olarak kabul ediliyor. Ateş yükselmesi vücutta oluşan normal dışı bir durumun ilk belirtisi olup, vücut savunma mekanizmalarının faaliyete geçtiğini bize bildiriyor. Hamile kadınlarda normal vücut ısısı hamile olmayanlarla aynıdır. Tek fark yüksek hormon seviyeleri ve vücut direncindeki düşüklük nedeni ile hamile kadınlarda yüksek ateşin daha kolay ortaya çıkması ve etkilerinin de çok önemli olmasıdır.

Hamilelikte yüksek ateşin nedenleri

1)    Enfeksiyon nedeni ile ortaya çıkan yüksek ateşler:
Gebelikte en sık görülen enfeksiyonlar, gribal enfeksiyonlar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları ve üriner (idrar yolları) enfeksiyonlarıdır.

2)    Enfeksiyon dışı nedenlerle ortaya çıkan yüksek ateşler:
Bu grupta da yüksek ısıya uzun süre maruz kalmak (hamam, sauna, güneş çarpması) ve alerjik reaksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri sayılabilir.

Yüksek ateşin hamilelikte zararlı etkileri

Yüksek ateşin hamilelikteki olumsuz etkileri, ateş oluştuğundaki gebelik yaşı ve ateşin yükseklik derecesi ve süresi ile ilgili. Yüksek ateşin zararlı etkilerinin genellikle 39.derecenin üzerinde ortaya çıktığı biliniyor.

1) İlk üç aydaki zararlı etkiler: İlk üç ay yüksek ateşin hamilelikte en tehlikeli olduğu ve en çok hasar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde organ oluşumları devam etmekte olduğundan ateşin olumsuz etkileri fazladır. Başlıca olumsuz etkiler: 

a) Düşük riskinin artması.

b) Nöral tüp defektleri denen sinir sistemi oluşum kusurları: Sinir sistemi oluşumu 3-8 haftalar arasında tamamlanıyor. Bu süre içinde yüksek ateşe maruz kalan gebelerde sinir sisteminin açık kalması ve merkezi sinir sistemi kusurları 3 kat daha fazla oluşuyor.

c) Baş gelişim anomalileri (Mikrosefali).

d) Göz, damak, çene anomalileri.

e) Kalp kapak anomalileri, sol kalbin gelişme geriliği.

f) Kol ve bacak anomalileri.

g) Zeka geriliği.

2) İkinci üç aydaki zararlı etkiler: Yüksek ateşin en az zarar verdiği gebelik dönemidir. Az sayıda erken doğum ve su kesesi erken açılması rapor edilmiştir.

3) Son üç aydaki zararlı etkiler: Bu dönemde yüksek ateşin en sık neden olduğu sorun su kesesi erken açılması ve bazı enfeksiyonların yol açtığı Korioamnionitis denen amnion suyunun iltihaplanması durumu. Bu durum hem anne hem de bebek hayatını tehdit eden son derece ciddi bir hastalıktır. Yüksek ateş doğum ağrılarının erken başlamasına da sebep olabilir.

Öncekilkle yüksek ateşe neden olan faktörü ortadan kaldırmak gerekiyor

Hamilelikteki yüksek ateşin tedavisindeki asıl amaç ateşin düşürülmesi ile birlikte ateşe neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Ateş nedeni enfeksiyon ise bakteriolojik çalışmalarla (kültür, antibiogram) etken mikroorganizma tespit edilip uygun ve gebeliğe zararsız antibiotiklerle (Örneğin:Penisilin ve ampisillin grubu gibi) enfeksiyon tedavi edilmelidir.

Ateşin düşürülmesi için ılık duşlar, soğuk kompresler ve Parasetamol grubu ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.

Ateş nedeni enfeksiyon dışı faktörler ise bunlardan uzaklaşmak yeterlidir. (Sıcak ortamlardan uzaklaşmak, alerjik yiyecekleri tüketmemek gibi.)

Gebelerin enfeksiyon riskinden kaçınması şart!

Korunma tedbirlerinin başında gebelerin enfeksiyon riskinden kaçınmaları geliyor. Özellikle hasta olan ortamlara girmemeleri, kalabalık yerlerde maske takmaları gerekiyor.
Vücut direncini artırmak için hamilelerin dengeli beslenmeleri, gerektiğinde multivitamin kullanmaları son derece önemlidir.

Hamilelerin ayrıca sıcak hamam, sauna, sıcak küvette banyo gibi ortamlardan kaçınmaları ve güneşte fazla kalmamaları gerekiyor. Sıcak günlerde ve ortamlarda hamilelerin çok su içmesi şart.