Hamilelikte yatak istirahati!

Hamileliğin ilk üç ayındaki kanamalardan erken doğum tehlikesine kadar pek çok sorunun ortak çözümü olarak yatak istirahatine başvuruluyor. Oysa yatak istirahatinin hamileliği yoluna koyduğuna dair kesin kanıtlar bulunmuyor. Buna rağmen yatak istirahati önerilmesinin nedeni, yüksek risk söz konusu olduğunda uzmanların elinde yapacak fazla bir şey olmaması.

Kadınların çoğu yatak istirahati tavsiyesine uyuyor, çünkü ne pahasına olursa olsun gelişme süresini anne karnında doldurmuş sağlıklı bir çocuk dünyaya getirmek istiyor.

Yatak istirahatinin mantığı

Yatak istirahatinin en önemli gerekçesi erken doğumu engellemektir, ancak başka rahatsızlıklar da aynı reçeteyi gerekli hale getirebilir. Gebelikte hipertansiyon, gebeliğe bağlı şeker hastalığı, rahim ağzı yetmezliği, vajinal kanama, çoğul gebelik, daha önceki gebeliklerde erken doğum, düşük ya da ölü doğum görülmesi, rahim içi gelişme geriliği ve plasentadaki sorunlar anne adayını yatağa mahkum edebilir. Ayrıca annenin çoklu gebeliği de kimi zaman vaktini yatakta geçirmesi gereğini doğurabilir.

Nasıl ve ne kadar bir yatak istirahati geçirmeniz gerektiği ve bu sırada hareketlerinize ne gibi kısıtlamaların getireleceği konusunda elde resmi bilgiler olmadığından, uzman hekiminizin takdiri ve eğilimleri sizin için belirleyici olacaktır.
Hareket kısıtlamasının arkasındaki asıl prensip, yatış pozisyonunda rahim ağzına uygulanan basıncın azalmasıdır.

Özellikle erken doğum riski ve rahim ağzı rahatsızlıkları söz konusu olduğunda. Günde 12 saat ayakta çalışan anne adaylarının erken doğum riskinin çok daha fazla olması da uzmanları yatak istirahati vermeye iten nedenlerdendir.

Tam olarak ne demektir?

Riskli durumlarda esas olan etkinliğin, hareketliliğin kısıtlanmasıdır. Bazı durumlarda etkinliğin kısıtlanması, belirli bir dönem için egzersiz, ağır fiziksel aktivite ve cinsel ilişkinin durdurulması anlamına gelirken, bazı durumlarda gün içinde belirli zaman dilimlerinde birkaç saatliğine uzanarak ya da oturarak dinlenmek anlamına gelir. Anne adayı günün büyük kısmını evde dinlenerek geçirir, hafif ev işleri ve kişisel bakım gibi etkinlikler dışında hareketlerini sınırlandırır.

Kesin yatak istirahatinde ise tuvalet ve yemek yeme dışında yataktan çıkmaya izin verilmez. Hasta genelde hastaneye yatırılarak takip edilir. Hangi tür istirahat gerektiğine doktor karar verir. Bu karara uymak zor gelse de, bir süreliğine rutin hayatından uzaklaşmak anne adayının yararına olacaktır.

Riskleri var mıdır?

Yatak istirahati kulağa hoş gelse de, uygulamaya konduğunda hayal edildiğinin çok dışında bir tablo ortaya çıkar. İşten kaytarıp parklarda dolaşacağınızı, sinemaya gidip deniz kenarında oturacağınızı zannetmeyin. Hayat döngüsünün kırılması ilk başta insana iyi gelse de, sonrasında duygusal sorunlara yol açabilir. Anne adayı kendini yanlız ve tecrit edilmiş hissedebilir. Depresyon ve anksiyete, hatta uzun süreli istirahatlerde yatış süresine bağlı olarak konsantrasyon güçlüğü ve el becerilerinde azalma görülebilir.

İşin bir de fiziksel yönü vardır. Uzun süre yatakta kalmak kas ve eklem ağrıları ile bel ağrıları riskini arttırır. İstirahatten beklenenin aksine doğum sonrası kas güçsüzlüğü yaşanabilir. Bu etkileri azaltmak için yattığınız yerde gerinme egzersizleri ya da basit hareketler yapıp yapamayacağınızı doktorunuza başvurarak öğrenin. Masaj da yatak istirahatinin olumsuz etkilerini azaltması açısından tercih edilebilir.

Araştırmalar ne diyor?

Son araştırmaların bazıları, yatak istirahatinin gebelik sonucunu olumlu yönde etkilediğine dair yeterli kanıta ulaşılamadığı yönünde. Kimi araştırmacılar daha ileri giderek yatak istirahatinin götürülerinin getirilerinden çok daha fazla olduğunu iddia ediyorlar. Yine bazı araştırma sonuçları, bebeğin gelişimi için son derece önemli olan kilo alımını engellediği yönünde.

Erken doğum riskinin olduğu durumlarda yatak istirahatinin etkili bir yöntem olduğunu gösteren çalışmalar da mevcut. Erken doğan bebeklerin karşılaştığı pek çok sağlık sorunu düşünüldüğünde, çoğu doğum uzmanı “üzgün” olmaktansa “tedbirli” olmayı tercih ediyor.  

Rahat bir yatak istirahati için

Yatak istirahatinin yaratacağı olumsuzlukları önlemenin yolu hareket etmektir. Anne adayının hedefi doğumdan sonra kendine zarar vermeyecek kadar kaslarını korumak olmalı. Bir fizik tedavi uzmanı kollarınızı, bacaklarınızı hareket ettirerek, riske girmeden nasıl egzersiz yapabileceğinizi gösterebilir. Gün boyu yatmak sanıldığının aksine bir hayli yorucu olabilir. Hamileliğinizi riske atmadan ve enerjinizi koruyarak nasıl hareket edebileceğinizi mutlaka bir uzmandan öğrenin.

- Fizik tedavi uzmanı size yatakta doğrulurken, otururken ve hatta izin varsa yataktan kalkarken, hangi kaslarınızla nelere dikkat ederek hareket etmeniz gerektiğini gösterebilir.

- Yataktayken haliyle okuyacak, televizyon seyredecek ve bilgisayar kullanacaksınız. Fizik tedavi uzmanı size bunları yaparken bel, sırt ve kol ağrısını engelleyecek, yatakta düzgün durmanızı sağlayacak duruş önerilerinde bulunabilir.

- Kan dolaşımınızın sağlıklı olarak devam edebilmesi için gereken kas ve eklem egzersizlerini öğretebilir.

Kaynak: bebek.com