Vajinal mantar enfeksiyonu nedenleri!

Kadınların yüzde 75’inde sıklıkla görülen vajinal mantar enfeksiyonu, her yaşta ortaya çıkabiliyor. Özellikle yaz aylarında sıcak, uzun süre ıslak mayo ile kalma gibi nedenler genital bölgede nemli bir ortam oluşmasına ve vajinal mantarların artmasına neden olsa da; uzmanlar, tanı ve tedavinin oldukça kolay olduğunu belirtiyor.

Vajinal mantar enfeksiyonu; kadınlarda, hemen hemen her yaşta sıklıkla görülen ve başka bir kaynaktan bulaşması gerekmeyen bir enfeksiyon. Kişinin kendi vajinasında bulunan maya hücreleri çeşitli nedenlerle aktif hale gelerek enfeksiyona yol açıyor. Mantar enfeksiyonlarının büyük çoğunluğu ‘candida albicans’ türü mantar tipiyle oluşuyor ve bu mantar, vücutta genellikle normal florada bulunuyor. Ancak fırsatçı bir mikroorganizma olduğu için belli şartlarda ürüyor ve enfeksiyona neden oluyor.

Vajinal mantarın önemli ve en sık görülen belirtisinin kaşıntı olduğunu vurgulayan Neolife Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gonca Saraç, “Genellikle ciltte kızarıklık ve süt kesiği gibi tortulu, kokusuz, beyaz akıntı ile kendini gösteren enfeksiyona, şikayetler ve muayene bulguları ile kolayca tanı konulabiliyor Bu tür enfeksiyonlarda kaşıntı, sıcakta artış gösterebiliyor ve adet kanaması sırasında hafifleyebiliyor. Enfeksiyon ve nemli ortam cilt ve mukozalarda çatlaklara neden olabiliyor. Bu nedenle idrar yaparken yanma, cinsel ilişki sırasında acı hissedilebiliyor.” diyor.

Saraç, vajinal mantar enfeksiyonlarını tetikleyen faktörleri şu şekilde sıralıyor:

Antibiyotikler: Mantarların üremesi normalde flora bakterileri tarafından engelleniyor. Vücudun flora bakterileri, kullanılan antibiyotikler nedeniyle azalabiliyor ve bu nedenle vücudun doğal direnci azalıyor ve mantarın üremesi için uygun bir ortam oluşuyor.

Hormonal nedenler: Hamilelik, doğum kontrol hapı veya hormonal bazı ilaçların kullanımı, mantarların üremesine neden olabiliyor.

İmmunosupresyon: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar veya hastalıklar mantarların üremesini zemin oluşturabiliyor.

Rahim içi araç (spiral): Spiral üzerine yerleşen mantar,  tekrarlayan enfeksiyonlara neden olabiliyor.

Metabolik hastalıklar: Özellikle şeker hastalarının idrarlarında şeker çıkması halinde mantar kolayca vajinal bölgede üreyebiliyor. Tiroid hastalığında da mantar enfeksiyonları fazla görülebiliyor.

Beslenme tarzı: Şeker ilaveli yiyecekler, katkı maddeli işlenmiş gıdalar, nişasta bakımından zengin sebzeler ve aşırı meyve tüketimi, mantar üremesi için uygun bir ortam oluşturabiliyor.
Kabızlık: Yavaş çalışan bağırsaklarda oluşan ortamda, mantarlar kolay ürüyor.
Sıcak ve nemli ortam: Sentetik iç çamaşırları, günlük ped kullanımı, terleme, şişmanlık, ıslak giysilerle oturmak; vajinal bölgede nemli bir ortam oluşturuyor, bu da mantar oluşumunu tetikliyor.

Mantar enfeksiyonunun tedavisinde, lokal veya sistemik olarak uygulanan ilaçlar hızlı etki gösteriyor.  Ancak enfeksiyonunun sebebi ortadan kalkmadıkça, enfeksiyon tekrarlayabiliyor. Tekrarlayan enfeksiyonlar uzun süreli tedavi ve beraberinde diyetle ilgili düzenlemeler gerektiriyor. Özellikle bağırsaklar mantar için rezervuar görevi gördükleri için bu bölgede mantarın azaltılması amacıyla şekerli gıdalardan uzak durulması, kabızlığı önleyecek şekilde lifli beslenme, faydalı bağırsak bakterilerinin doğal yollarla (evde mayalanmış yoğurt veya kefir gibi) ya da ilaç formunda probiyotik takviyeler şeklinde alınması tavsiye ediliyor. Mantar tedavisinde rutinde eş tedavisi verilmese de, tekrarlayan vajinitte veya eşte de şikayetlerin olması halinde eş tedavisi de uygulanabiliyor.