Bartolin kisti nedir, nasıl tedavi edilir?
Cinsel ilişkinin gerçekleşebilmesine imkan kılan bartolin bezlerinde neden kist oluşur ve tedavisi mümkün müdür? Konuyla ilgili tüm bilmeniz gereken sorular ve cevapları…
Bartholin (Bartolin) kisti ve absesi
Bartholin bezleri vajina girişinin her iki yanında sağlı sollu yer alan salgı bezleridir. Yaptıkları salgının temel işlevi cinsel ilişki esnasında kayganlığın sağlanmasıdır. Bezin içinde üretilen kaygan ve şeffaf sıvı cinsel uyarılmayla birlikte bezin kanalından geçerek vajina girişine boşalır.
Bartholin kist ve absesi herhangi bir nedene bağlı olarak bezin kanalının tıkanması sonucu oluşur. Kanal tıkandığında salgı dışarı akamaz ve böylece biriken salgı kanalın genişlemesine ve bölgede içi sıvı dolu bir kitle oluşmasına neden olur. Sıvı içeriği pü içerdiğinde abse, yalnızca salgı sıvısı içerdiğinde kist adını alır.
Bartholin bezinin kanalı neden tıkanır?
Üreme çağında olan kadınlarda Bartholin bezinin kanalında tıkanmaya neden olan en önemli etken bakterilerle oluşan enfeksiyonlardır. Bakteriler arasında en sık görülen etkenin bel soğukluğu adı verilen hastalığa neden olan bakteri olduğu düşünülmektedir. Bu tür bir tıkanıklık genelde abse gelişimiyle sonuçlanır.
Kanalı tıkayan diğer önemli nedenler arasında bölgeye başka nedenlerle uygulanan cerrahi tedaviler esnasında kanalın tıkanması, bölgede oluşan yaralanmalardan kalan sekeller ve oldukça ender ve genellikle ileri yaşlarda görülen Bartholin bezi kanseri sayılabilir.
Nasıl belirti verir?
Bölgede oluşan bir abse oldukça şiddetli ağrılara neden olur. Bu ağrı zor dayanılır ve ağrı kesicilere zayıf yanıt veren bir ağrıdır ve abse boşaltılmadığı sürece devam eder. Bazı durumlarda abse kendiliğinden patlayarak boşalır ve bu durumda kadın rahatlama hisseder.
Bartholin absesi geçirmiş kadınlarda bu abse ister doktor tarafından boşaltılmış isterse kendi kendine boşalmış olsun, belli bir süre sonunda kanalın tekrar tıkanmasına bağlı olarak bölgede ağrısız bir şişlik oluşmasına neden olabilir. Bartholin kisti adı verilen bu şişlik birkaç santimetre çapında olabileceği gibi bir portakal büyüklüğünde de olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Vücudun hangi bölgesinde gelişmiş olursa olsun abse tedavisi absenin boşaltılmasıyla gerçekleştirilir. Bartholin absesi absenin en belirgin olduğu yere yapılacak bir bisturi darbesiyle absenin açılması şeklinde gerçekleştirilir. Bu tedavi kadının ağrılarının dakikalar içinde hafiflemesini ağlar. Abse açıldıktan sonra Bartholin kanalı biraz daha genişletilerek nüks oluşma olasılığı azaltılır. Doktorun bu tedavi sonrası önerdiği antibiyotikleri düzenli olarak kullanmak son derece önemlidir.
Kist tedavisi ise abse tedavisi kadar kolay değildir. Kist bisturiyle açılsa dahi kısa zamanda kanal genellikle tekrar tıkandığından bölgede yeniden kist oluşma olasılığı yüksektir. Bu nedenle kistin etkili bir şekilde tedavi edilebilmesi için ya Bartholin bezi kanalıyla birlikte tümüyle çıkarılmalı veya yeni bir kanal oluşturulmalıdır. İlk yol oldukça geniş bir ameliyat gerektiren ve genellikle kanser şüphesi olan durumlarda uygulanan yoldur. Üreme çağındaki kadınlarda genellikle ikinci yol tercih edilir ve bu amaçla geliştirilmiş ve çoğu lokal anesteziyle uygulanabilen birkaç ameliyat tekniği bulunmaktadır.