Okul karnesi beslenmenin aynası!

Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada, günümüz beslenme koşulları ve edinilen bir takım yanlış beslenme alışkanlıklarının, çocukları fiziksel ve zihinsel gelişimlerinde başrol oynaması gereken A, C, D, E ve B vitaminleri, çinko minerali ve Omega-3 gibi besin öğelerindenmahrum bıraktığını vurguluyor. Bu durum, çocuklarda gelişim ve öğrenme bozuklukları ile başarısızlıklara yol açabiliyor.

Vücut fonksiyonlarının düzenli olarak gerçekleşebilmesi, büyüme ve gelişimin gerektiği gibi olabilmesi, yaşamın sağlıklı devam edebilmesi için, karbonhidrat, protein, yağ, vitaminler, mineraller ve su olmak üzere sıralanan besin öğelerinden, çocukların ve ergenlerin her öğünde yeterince almaları öneriliyor. Çocuklar ve ergenlerin, fiziksel ve zihinsel gelişimi aynı zamanda, okul yıllarından başlayarak, yaşamındaki başarı performansını da belirliyor. Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada, çocukların ihtiyaç duyduğu temel ve en önemli besin öğelerini, A, C, D, E ve B vitaminleri, çinko minerali ve Omega-3 olarak sıralıyor. Prof. Dr. Erdem Yeşilada, bu besin öğelerinin büyüme çağındaki işlevlerini şöyle açıklıyor:

“D vitamini, ince bağırsaklardan kalsiyum ve fosfatın emilimine yardımcı oluyor, kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde tutulmasını sağlıyor. D2 ve D3 vitaminleri ise özel önem taşıyor. D vitamini eksikliğinde kalsiyum ve fosfat emilimi azaldığından kemikler yumuşuyor ve bunun sonucu olarak çocuklarda ‘raşitizm’ denilen bir hastalık çıkabiliyor. Antioksidan olan A vitamini enfeksiyonlara karşı direnci artırıyor, çocuklarda büyüme, kemik ve diş gelişimi, görme fonksiyonları için önem taşıyor. Cildin, tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlayan A vitamini, diş ve dişetleri için de önem kazanıyor. A vitamini eksikliği; yeterli sebze ve meyve, hayvan ve süt ürünleri tüketilmemesinden kaynaklanıyor. Erken sütten kesme de bebeklerde A vitamini eksikliği riskini artırıyor.

Kuvvetli bir antioksidan olan E vitamini, hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlıyor.     C vitamini, özellikle meyve ve sebzelerde bulunuyor. C vitamini, deri altı dokusu, kıkırdak, kemik ve dişlerin gelişimi için gerekiyor. Vücudun savunma sisteminin güçlenmesine yardımcı oluyor. Histamin yapımını azaltarak alerjik cevap gelişimi riskini düşürüyor.  Bağırsaklardan demir emiliminde etkili oluyor. Suda çözünen B grubu vitaminlerin eksikliği ise, anemi, yorgunluk, iştah kaybı, karın ağrısı, sinirlilik, baş dönmesi, kol ve bacaklarda uyuşma ve karıncalanma, kas krampları, solunum yolları enfeksiyonları, egzama, çocuklarda gelişim yetersizliği ve doğumsal hastalıklara neden olabiliyor.”

Omega-3 ve çinko, kritik faydalar sağlıyor

Prof. Dr. Erdem Yeşilada, vitaminlerle birlikte, çocukların gelişimi için gerekli diğer besin öğelerini de şöyle anlatıyor: “Omega-3 yağ asitleri, anne karnından itibaren yaşam boyunca vücuttaki hücrelerin önemli yapı taşlarını oluşturuyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren Omega-3’e, her yaşta ihtiyaç duyuluyor. Annelerin hamileliğinden başlayarak, emzirme ve sonraki dönem de dahil, Omega-3 desteği almış çocukların görme keskinliği, sinirsel, fiziksel ve zihinsel gelişimleri olumlu etkileniyor. Omega-3’ün bellek gelişimi için yararlı etkileri, çocukların öğrenme ve problem çözme yeteneğini artırıyor. Çinko eksikliğinin ise, büyüme-gelişme sorunlarına yol açabileceği ileri sürülüyor. Testosteron, tiroit hormonları, insülin ve D vitamini de dolaylı olarak büyüme ve gelişmede rol alıyor. Çinko eksikliği, bu hormonların ve D vitamininin sentezini etkiliyor. Çinko eksikliği görülen çocuklarda boy kısalığı, kilo eksikliği, iştahsızlık görüldüğü ve üreme organı olan testislerin gelişiminde sorunlar görülebildiği bildiriliyor. Çinko desteğinin çocuklarda büyüme üzerine etkilerini inceleyen çalışmalar, çinko tedavisinin büyüme ve kilo artışı üzerinde anlamlı derecede etki ettiğini ortaya koyuyor”

Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada