Bebeğinizin tebessümü neler anlatıyor?
Bebeğin gülümsemesiyle kiletişim kurduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seda Özer, bebeğin gülümseme aşamalarıyla ilgili merak edilenleri anlatıyor.
Annesinin yüzünü görmek, hatta yabancı da olsa, kendisine gülümseyen bir yüzle karşılaşmak ve sevdiği bir oyuncağı görmenin bebeğinizde bilinçli bir gülümsemeye neden olduğunu biliyor muydunuz?
Gülümsemek,
bebeğin sosyal
gelişimindeki ilk basamağı
Yaklaşık 2 aylık olunca bebeğiniz gerçek anlamda ilk gülümsemesini
yapar. Bu gülümseme, bebeğinizi mutlu eden ya da belki şaşırtan bir
olaya cevap niteliğindedir. Annesinin yüzünü görmek, hatta yabancı
da olsa, kendisine gülümseyen bir yüzle karşılaşmak, sevdiği bir
oyuncağını görmek bilinçli bir gülümsemeye sebep olabilir. Artık
refleks olmaktan çıkan ve ‘sosyal gülümseme’ olarak adlandırılan bu
tepki, bebeğin sosyal gelişiminin de ilk basamağı kabul edilir.
Bebeğiniz artık etraftaki insanları ve nesneleri izlemeye
başlamıştır. İnsan sesi duyunca başını çevirerek bakar, annesinin
sesini tanır. Anne bebek için en önemli varlık, ilk iletişim
kurduğu kişidir. Anne gülümserse bebek de gülümser. Anne
sakin, yumuşak, sevecen ve gülümseyen bir anne ise bebek de sakin
huzurlu ve gülümseyen bir bebek olur.
Sosyal gülümsemeyi
refleks gülümsemeden ayırabilirsiniz!
Sosyal gülümsemeyi, refleks gülümsemeden ayırt etmenizi sağlayacak
fiziksel bazı ipuçları da vardır. Örneğin; sosyal gülümseme
sırasında bebeğinizin sadece dudak köşeleri değil, yanakları da
yukarı doğru kalkar ve çoğu zaman gözleri bir çizgi kadar kısılır.
Oysa refleks gülümsemede yanaklar sabit kalırken, daha basit bir
dudak hareketi gözlenir. Gülümseme sırasında ağzın tamamen açılması
ise bebeğinizin artık sosyalleştiğinin bir işaretidir.
Sesli gülmeler
başlar!
4 aylık bebeğiniz artık sesli gülmeye başlamıştır! Yani artık
sadece gözünüzle değil, kulağınızla da onun keyfine tanık
olabilirsiniz.
6. ay: Seçici
gülümseme dönemi
Hayatın 6. ayına doğru bebekler, tanıdıkları yüzlerle iletişim
kurmanın bir aracı olarak gülümseme tepkisi verirler. Artık SEÇİCİ
GÜLÜMSEME dönemi başlamıştır. Yabancı yüzlere nadiren, ama tanıdık
yüzlere (anne-baba-bakıcı gibi) daha çok güldüğünü görürsünüz.
Çalışmalar göstermiştir ki; anne ya da bakıcı gibi tanıdık bir yüz
görmek; oyuncak ya da diğer işitsel veya görsel araçlarla
karşılaşmaktan daha çok gülümseme tepkisi yaratmaktadır. Aynı
dönemde, yabancı olsa dahi, diğer bebekleri algılama, onlara
dokunmak için uzanma ve onlara gülümseme davranışı başlar.
6. ayda gülmüyorsa
dikkat!
Öte yandan; 6 aylık bir bebekte halen sosyal gülümseme başlamaması,
otizmin erken belirtilerinden biri olarak kabul edilir ve bir
uzmana başvurmayı gerektirir.
Tanıdık yüzlere daha
uzun gülerler
Bebekler, 6. aydan 12. aya kadar geçen dönemde, rahatlık düzeyleri
ve iletişim halinde oldukları kişilerle yaşadıkları eğlenceli
anları temel alarak farklı gülümseme tipleri geliştirirler. Tanıdık
yüzlere daha uzun, dolu dolu gülümserken, yeni tanışılan kişilere
verilen gülücük daha kısa, çekingen ve mahcup olma
eğilimindedir.
8. ayında siz de
karşılık verin!
8. aydan itibaren 'beklentisel gülümsemeler' başlar. Artık kendi
başına oturabilen ve karşısındaki ile oyunlar oynayabilen bebek, bu
aktiviteden duyduğu hazzı gülümseyerek belli eder ve
karşısındakinden de aynı gülümseme yanıtını alma beklentisi taşır.
Bu nedenle önce gülümser, sonra başını çevirerek annesine bakar.
Annesinden gülümsemesine aynı şekilde yanıt alan bebek, her
seferinde annenin kendine bakacağını ve gülümseyeceği beklentisi
ile davranışını pekiştirir.
12. ayla birlikte
kendine gülme şeması oluşturur!
Bebeklik döneminin sonlarına doğru, yani 1 yaşa yaklaşılırken,
artık bebeğiniz sadece soysal iletişimin bir parçası olarak değil,
kendi iç dünyasında yaşadığı tatminin göstergesi olarak da
gülümser. Yeni bir öğreti, yeni bir beceri, üstesinden gelinen bir
iş, başarılı bir uygulama gibi. Daha sonraları, biraz
etrafındakileri taklit ederek, biraz da geçen bir yılda edindiği
komik ve haz veren tecrübeler ile kendine bir gülme şeması
oluşturacaktır.