Aşkın çeşitleri nelerdir? Ünlü psikologların aşk tanımları nelerdir?

Aşk en güzel, en insani duyguların başında gelir, neticede herkesin bir kalbi vardır ve doğru zamanda doğru insanla karşılaşırsa o kalp aşk için atmaya başlayacaktır. Peki sizce aşkın çeşiti var mıdır? Çok ünlü psikologlara göre evet var, hemde bir çok çeşidi var. İşte Dünyaca ünlü psikologların aşk üzerine yaptığı araştırmalar sonucu ortaya çıkardıkları aşk tanımları ve çeşitleri...

Rubin’in hoşlanma ve aşk ölçeği

Bağlanma: Bir başkasıyla birlikte olma ve ondan ilgi görme ihtiyacı. Onaylanma ve fiziksel temas, bağlanmanın önemli bileşenleridir.

İlgilenme: Bir başkasının ihtiyaç ve mutluluğunu kendi ihtiyaç ve mutlulukların kadar önemsemek.

Yakınlık/Mahremiyet: Özel arzu, duygu ve inançlarını paylaşmak.

Elanie Hatfield’in tutkulu ve şefkatli aşkı

Tutkulu aşk: Tutkulu aşk yoğun cinsel arzu, cazibe, düşkünlü, duygusallık ve birlikte olmak için çok güçlü arzu vardır. Tutkulu aşk kısa sürmeye yatkındır, altı ayla yirmi ay arasında sürer (ancak daha sonra şefkatli aşka dönüşebilir). 

Şefkatli aşk: Şefkatli aşk bağlılık, saygı, sevgi, sadakat ve duygusal yakınlık vardır. şefkatli aşk tutkulu aşka göre uzun sürer.

Hatfield, aynı zamanda, mutluluk ve tatmin duygusu veren karşılıklı aşkla, umutsuzluk ve çaresizlik yaşatan karşılıksız aşkı da birbirinden ayırdı. Ona göre aşkın karşılıklı ya da karşılıksız olması için bazı temel faktörler vardır:

Zamanlama: Bireyin aşık olmaya hazır olması…

Benzerlik: İnsanlar, kendilerine benzeyenlere aşık olma eğilimindedir.

İlk bağlanma tarzlar: Uzun süreli ve derin ilişkiler genellikle birbirine güçlü bağlanmanın sonucudur. Aşık olan ya da aşkı biten insanlarda bağlanma pek söz konusu değildir.

John Lee’nin 6 aşk tarzı

John Lee ‘aşkın 6 türü’nün bir renk skalasına benzediğini düşünüyor.

Eros: Bir insana duyulan hem fiziksel hem duygusal anlamdaki aşk.

Ludos: Bir oyun ya da fetih gibi oynanan aşk ( aynı anda birkaç kişiyle olabilir):

Storge: Arkadaşlıktan doğan, zaman içinde oluşan aşk.

Mania: Eros ve Ludos’un kombinasyonundan oluşan ‘mania’ saplantılı bir aşktır. Duygusal iniş çıkışlar, kıskançlıklar ve çok sahiplenici duygular içerir.

Pragma: Ludos ve pragmanın bir kombinasyonu olan Pragma, pratiğe yönelik bir aşktır. Taraflar ilişkiye amaçlarının bilincinde olarak başlarlar, ilişkiden beklentiler gerçekçi ve pratiğe dönüktür.

Agape: Eros ve storge kombinasyonu olan Agape, kapsayıcı ve özverili bir aşktır.

Robert Sternberg – Aşk üçgen kuramı

Yakınlık/Mahremiyet: Yakın olmak, diğerini desteklemek, onunla paylaşımda bulunmak ve sevildiğini hissetmek.

Tutku: Cinsel arzu cazibe ve coşku duyguları, iki kişiyi birleştiren, bu duygudur.

Bağlılık: Birine sadık kalma ve uzun süreli ilişki arzusu.

Bu üç bileşenden yedi farklı kombinasyona ulaşabilir.

Hoşlanmak ya da arkadaşlık: Yakınlık ve güçlü bağ içeren ancak tutku ve bağlılık olmayan arkadaşlığı yansıtır.

Vurulma ya da tutkulu aşk: İlk görüşte aşk yaşayanların hissettiği şeydir. Bağlılık ya da yakınlık yoktur. Vurulma geçici olabilir.

Boş aşk: Yakınlığın ve tutkunun kaybedildiği ancak iki insanın hala birbirine güçlü bağlılık hissettiği ilişkilerdir.

Romantik aşk: Romantik aşkta tutku ve yakınlık, cinsel ilgi ve duygusal bağ vardır ancak bağlılık yoktur.

Dostça sevgi: Tutkunun olmadığı ya da artık kalmadığı; ama hala bir diğerine karşı büyük bir bağlılık ve düşkünlük hissedilen sevgilerdir. Bu tür sevgi aile bireyleri, yakın arkadaşlar ve evliliklerde görülür. 

Aptalca aşk: Bu tür aşklarda tutku ve bağlılık görülür ancak samimiyet/yakınlık yoktur.

Mükemmel aşk:Tutku, bağlılık ve yakınlığın bulunduğu, aşkın ideal halidir. Sternberg, aşkın bu haline ulaşıldıktan sonra onu koruyabilmenin kolay olmadığını; hatta kalıcı olmayabileceğini belirtir. Ve örneğin zaman içinde tutku kaybolursa, mükemmel aşkın dostça sevgiye dönüşeceğini ekler.