Büyüme atağı nedir bebeklerde hangi aylarda görülür?

Bebekler belli aylarda, büyüme atağı yaşarlar. Bu şu demektir: Çevrenin farkına varırlar, ihtiyaçları değişir, beslenme ve güven ihtiyaçlarına yenileri eklenir.

“Anne karnındaki bebek; sıcak, güvenli, steril ama monoton bir ortamdan, rengarenk cıvıl cıvıl bir dünyaya gözlerini açacaktır. Ancak bebekler, doğum süreci başladığında strese girerler. Zira daha önce deneyimlemediği şeyleri yaşamaya, ortamını değiştirmeye rutinine veda etmeye başlamıştır” diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Musa Bostancıoğlu, bebeklerde görülen büyüme ataklarını anlattı.

BÜYÜME ATAĞI NEDİR?

Bebek, doğumundan itibaren de belirli haftalarda yoğun büyüme ve gelişme dönemleri yaşar. Bu haftalarda bebekler; normalden daha huysuz olabilir, daha fazla ağlayabilir, uyku problemleri yaşayabilir, iştahsız ama tam tersi bazen daha iştahlı olabilir. Bunun en önemli nedeni, bebeğin büyüyor olmasıdır. Bebekler belli aylarda, büyüme atağı yaşarlar. Bu şu demektir: Çevrenin farkına varırlar, ihtiyaçları değişir, beslenme ve güven ihtiyaçlarına yenileri eklenir. Bu ihtiyaçlar; renkleri keşfetmek, hareket eden nesneleri ayırt etmek, insan mimiklerini anlamlandırmak ve kendi bedeninin sınırlarını keşfetmesi olarak sıralanabilir. Çevrenin farkına varan bebek, bu çevreye katılmak ister; bu, gelişimi açısından çok olumlu bir şeydir. İşin en güzel yanı, bu büyüme atakları geçtiğinde arkasında çok tatlı yeni beceriler bırakır. Gülmek, oyuncağına vurarak çıkardığı sesi dinlemek, alkış yapmayı öğrenmek, ebeveynini tanıyıp izlemek, yüzüstü dönebilmek, oturmak, emeklemek yürümeye başlamak gibi.

ATAK DÖNEMLERİNDE TENSEL TEMAS ÖNEMLİ

Bebeğin çevredeki uyaranlara ilgisinin artması, beslenmeye vakit ayırmak istememesine ve beslenmeyi reddetmesine neden olabilir. Annelerin bu dönemlerde bebeklerini iyi gözlemleyip, onların ihtiyaçlarını ve isteklerini doğru tekniklerle sabırla karşılamaları son derece önemlidir. Bu ona bol bol sarılarak tensel teması artırıp güvende olduğunu hissettirmekle daha fazla uykuyla, daha fazla kucakla, daha fazla emzirme ve beslemeyle olabilir.

BÜYÜME ATAKLARI NE ZAMAN OLUR?

Büyüme atağı beklenen haftalar, bebekten bebeğe küçük oynamalar olmakla birlikte; 5. hafta 8. hafta 12. hafta 19. hafta 26. hafta 36. hafta 42. hafta 55. hafta, 64 ve 76.haftalardır. 2 yaşa kadar toplamda 10 büyüme atağı gösterip en son 2. yaş sendromunu yaşarlar. Bebeklerde büyüme atakları 2-4 gün arasında sürer. Bebek büyüdükçe atak süreleri bir haftaya kadar uzayabilir.

SOSYAL GELİŞİM İÇİN ŞART 

Bebekler bu dönemlerde motor ve zihinsel gelişimlerinin yanı sıra sosyal gelişim anlamında da ciddi ilerlemeler gösterirler. Bebeğin sinir sisteminin olgunlaşması, beyninin süratle gelişmesi ve bunlara bağlı olarak duygularının çeşitlenmesi her büyüme atağı sonrasında onun dünyaya daha fazla adapte olmasını sağlar. Büyüme atağından farklı olarak 3. hafta ile 3 ay arasında gaz sancıları olabilir. Üç saatten uzun süren, haftada en az üç kez yineleyen nedeni bilinmeyen ağlamalara “Kolik” denir. Bu ağlamalar, genellikle günün belli saatlerinde özellikle de akşamları olmaktadır, bebeği kucağa alıp sallamakla, saç kurutma makinası veya elektrik süpürgesinin çıkardığı gibi “şşşıııııttt” tarzı sesleri dinletmekle geçer. 2-4 ay arasında tükürük bezleri gelişirken damaklarda kaşınma, salya akması gibi belirtiler görülür. 6-7. Ayda diş çıkarırken 38 dereceye kadar; hafif ateş, salya akması, ishal olmaksızın dışkıda yumuşama ve huzursuzluk görülebilir. Ancak; ateş, ishal, kusma halsizlik, kendini salma gibi semptomlar kesinlikle büyüme atağı kaynaklı değildir. Bu bulgular varsa doktora götürülmelidir. Komşu, akraba eş dost tavsiyesiyle bebeğe doktorun önermediği herhangi bir ilaç verilmemelidir.

BÜYÜME ATAKLARINA KARŞI NE YAPMAK GEREKİR? 

Çok huzursuz olduğunda, uyumakta zorlandığında ılık bir banyo ve sonrasında masajla rahatlatabilir. Bu dönemlerde bebek sık sık emmek hatta sürekli memede kalmak istediğinden anneler sütünün yetmediğinden korkar. Büyüyen bebeğin anne sütü ihtiyacı da artmıştır ve bebeğin daha sık emzirilmesiyle bu ihtiyaca karşılık verilmiş olur hemen mamaya başlanmamalıdır. Büyüme atağı veya başka bir huysuzluk döneminde uyku eğitimi, tuvalet eğitimi, ek gıdaya başlama ve sünnet gibi radikal değişimler yapılmamalıdır. Zira bebek zaten kendini rahatsız eden bir dönüşüm sürecindedir, rutinlerinin değişimi atak yaşatmaktadır, bir de bunun üstüne başka rutin değişimleri eklenmemelidir.